Bir biyomolekül veya biyolojik molekül, genel anlamda, yaşayan bir organizma tarafından üretilen ve bir veya daha fazla tipik biyolojik süreç için gerekli olan bir molekül olarak tanımlanır.
Biyomoleküller
arasında proteinler, karbonhidratlar, lipitler ve nükleik asitler gibi büyük
makromoleküllerin yanı sıra vitaminler ve hormonlar gibi küçük moleküller de
bulunur. Bu malzeme sınıfının daha genel adı biyolojik malzemelerdir.
Biyomoleküller
canlı organizmaların önemli bir unsurudur; bu tür biyomoleküller genellikle
endojendir, organizma içinde üretilir ancak organizmalar genellikle hayatta
kalabilmek için belirli besinler gibi eksojen biyomoleküllere ihtiyaç duyar.
Biyoloji
ve onun biyokimya ve moleküler biyoloji alt alanları, biyomolekülleri ve
bunların reaksiyonlarını inceler. Biyomoleküllerin çoğu organik bileşiklerdir
ve yalnızca dört element (oksijen, karbon, hidrojen ve nitrojen) insan vücudu
kütlesinin %96'sını oluşturur. Ayrıca, çeşitli biyometaller gibi diğer birçok
element de küçük miktarlarda mevcuttur.
Hem
spesifik molekül türlerinin (biyomoleküller) hem de belirli metabolik yolların
tekdüzeliği, geniş yaşam formları çeşitliliği arasında değişmez özelliklerdir;
dolayısıyla bu biyomoleküller ve metabolik yollara, hücre teorisi ve evrim
teorisiyle birlikte biyolojide birleştirici bir kavram olan 'biyokimyasal
evrenseller' veya 'canlıların maddi birliği teorisi' adı verilir.
Çok
çeşitli biyomoleküller mevcuttur; tipik bazı örnekler:
·
Küçük moleküller:
o Lipitler,
yağ asitleri, glikolipitler, steroller, monosakkaritler
o Vitaminler
o Hormonlar,
nörotransmiterler
o Metabolitler
·
Monomerler, oligomerler ve polimerler:
(b) Protein biyomolekülleri: Bir protein, peptit bağlarıyla birleştirilen amino asitlerden oluşan bir biyomoleküldür.
(c) Karbonhidrat biyomolekülleri: Karbonhidratlar, ana biyomolekül sınıfları arasında en bol bulunanıdır.
(d) Lipid biyomolekülleri: Lipitler, polar olmayan bir solventte (örn. eter) kolayca çözünebilen, ancak polar bir solventte (örn. su) çözünmeyen organik bileşiklerdir.
(Şekiller: https://www.biologyonline.com/dictionary/biomolecule)
https://en.wikipedia.org/wiki/Biomolecule
6 Eylül 2024
GERİ (astrobiyoloji)
