Biyokimya (biochemistry)

Biyokimya veya biyolojik kimya, canlı organizmalardaki (ve bunlarla ilgili) kimyasal süreçlerin incelenmesidir. Hem kimyanın hem de biyolojinin bir alt disiplini olan biyokimya üç alana ayrılabilir: yapısal biyoloji, enzimoloji ve metabolizma.

20. yüzyılın son onyıllarında biyokimya, bu üç disiplin aracılığıyla yaşam süreçlerini açıklamada başarılı oldu. Yaşam bilimlerinin hemen hemen tüm alanları biyokimyasal metodoloji ve araştırmalar yoluyla ortaya çıkarılmakta ve geliştirilmektedir.

Biyokimya, biyolojik moleküllerin canlı hücreler içinde ve hücreler arasında meydana gelen süreçleri ortaya çıkarmasına olanak tanıyan kimyasal temeli anlamaya odaklanır; bu da doku ve organların yanı sıra organizmanın yapısı ve işlevinin anlaşılmasıyla da büyük ölçüde ilgilidir.

Biyokimya, biyolojik olayların moleküler mekanizmalarının incelenmesi olan moleküler biyoloji ile yakından ilişkilidir.

Biyokimyanın büyük bir kısmı proteinler, nükleik asitler, karbonhidratlar ve lipitler gibi biyolojik makromoleküllerin yapıları, bağları, fonksiyonları ve etkileşimleriyle ilgilenir. Hücrelerin yapısını sağlarlar ve yaşamla ilgili birçok işlevi yerine getirirler. Hücrenin kimyası aynı zamanda küçük moleküllerin ve iyonların reaksiyonlarına da bağlıdır. Bunlar inorganik (örneğin su ve metal iyonları) veya organik (örneğin proteinlerin sentezlenmesinde kullanılan amino asitler) olabilir. Hücrelerin kimyasal reaksiyonlar yoluyla çevrelerinden enerji elde etmek için kullandıkları mekanizmalara metabolizma denir.

Biyokimyanın bulguları öncelikle tıpta, beslenmede ve tarımda uygulanmaktadır.

·        Tıpta biyokimyacılar hastalıkların nedenlerini ve tedavilerini araştırırlar.

·        Beslenme, sağlık ve zindeliğin nasıl korunacağını ve aynı zamanda beslenme yetersizliklerinin etkilerini araştırır.

·        Tarımda biyokimyacılar, mahsul ekimini, mahsul depolamayı ve haşere kontrolünü iyileştirmek amacıyla toprak ve gübreleri araştırır.

Son yıllarda biyokimyasal prensipler ve yöntemler, mühendislikten canlı sistemleri manipüle etmeye kadar problem çözme yaklaşımlarıyla birleştirildi.


(a) Biyokimya alanlari (slideshare.net), (b) biyokimya, genetik ve moleküler biyoloji arasındaki ilişki (wikipedia)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Biochemistry

24 Ağustos 2023
8 Nisan 2024

 

GERİ (kimyanın dalları)
GERİ (kimya)
GERİ (biyoloji)
GERİ (astrobiyoloji)