Bilişsel Psikoloji (cognitive psychology)

Bilişsel psikoloji, dikkat, dil kullanımı, hafıza, algı, problem çözme, yaratıcılık ve muhakeme gibi zihinsel süreçlerin bilimsel olarak incelenmesidir.

Bilişsel psikoloji, 1920'lerden 1950'lere kadar gözlemlenemeyen zihinsel süreçlerin, ampirik bilim alanının dışında olduğunu savunan davranışçılıktan 1960'larda kopuşla ortaya çıktı. Bu kopuş, uygulamalı psikolojinin yanı sıra dilbilim ve sibernetik alanındaki araştırmacıların insan davranışını açıklamak için zihinsel işleme modellerini kullanmasıyla ortaya çıktı.

Bilişsel psikolojiden türetilen çalışmalar, psikolojinin diğer dallarına ve bilişsel bilim, dil bilimi ve ekonomi gibi diğer çeşitli modern disiplinlere entegre edildi.

Bilişsel psikoloji alanı, daha disiplinlerarası bir yaklaşım benimseyen ve insan dışı konular ve yapay zeka çalışmalarını içeren bilişsel bilim alanıyla örtüşmektedir.

Bilişsel süreçler

Bilişsel psikologların ana odağı davranışı etkileyen zihinsel süreçlerdir. Bu süreçler, bunlarla sınırlı olmamak üzere, aşağıdaki üç hafıza aşamasını içerir:

1.     Duyusal hafıza deposu: duyusal bilgiyi tutar

2.     Kısa süreli bellek depolama: bilgileri analiz için geçici olarak tutar ve bilgileri Uzun süreli bellekten alır.

3.     Uzun süreli hafıza: Kısa süreli hafızadan bilgi alan bilgiyi uzun bir süre boyunca tutar.


Bilişsel psikolojinin kapsamını gösteren iki grafiksel çizim [Ref. (a) quora, (b) Paul Smaldino)]

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Cognitive_psychology

29 Şubat 2024

 

GERİ (sosyalbilimler anasayfa)