Bilişsel Biyoloji (cognitive biology)

Bilişsel biyoloji, doğal bilişi biyolojik bir işlev olarak gören yeni ortaya çıkan bir bilimdir. İster tek hücreli ister çok hücreli olsun, her organizmanın, sürekli olarak kasıtlı davranışlarla (duyu-motor eşleşmesi) birlikte sistematik biliş eylemleriyle meşgul olduğu teorik varsayımına dayanmaktadır. Yani bir organizma çevresindeki uyarıları hissedebiliyor ve ona göre tepki verebiliyorsa bilişseldir.

Doğal bilişin bir organizmada nasıl ortaya çıkabileceğine dair herhangi bir açıklama, genlerin bir nesilden diğerine hayatta kalmasını sağlayan biyolojik koşullar tarafından kısıtlanmaktadır. Ve Darwinci teoriye göre her organizmanın türü ortak bir kökten evrimleştiğinden, bilişsel biyolojinin üç unsuru daha gereklidir:

·         Bir organizma türünde bilişin incelenmesi, zıtlık ve karşılaştırma yoluyla, başka bir türün bilişsel yeteneklerinin incelenmesi için faydalıdır.

·         Daha basit organizmalardan daha karmaşık bilişsel sistemlere doğru ilerlemek faydalıdır.

·         Bu konuda incelenen türlerin sayısı ve çeşitliliği ne kadar fazla olursa, bilişin doğasını da o kadar iyi anlarız.

Bilişsel bilim insan-düşüncesini ve bilinçli-zihnini açıklamaya çalışırken, bilişsel biyolojinin çalışması herhangi bir organizma için en temel biliş sürecine odaklanır. Geçtiğimiz birkaç on yılda biyologlar, hem bitki hem de hayvan olmak üzere büyük ve küçük organizmarlardaki bilişi araştırdılar.

Bilişsel biyoloji bilimi henüz tam olarak kurulamamıştır. Bu tür bir bilime yönelik bir ‘giriş bölümü’ 2007'de sunulmuş ve 1970'lerin sonlarından bu yana birçok yazar konu hakkındaki düşüncelerini yayınlamışlardır; ancak, ne teori üzerinde bir fikir birliği, ne de pratikte yaygın bir uygulama olmamıştır.


(a) Biliş algıyı, dikkati, hafızayı, dili, problem çözmeyi ve karar vermeyi içerir (botpenguin), (b) bilişsel bilim altıgeninin Cogsci’deki (Bilişsel Bilim Topluluğu) versiyonu (pbs.twimg.com/media)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Cognitive_biology

12 Ağustos 2023

 

GERİ (biyoloji)