Beşeri bilimler, insanlar tarafından sorulan bazı temel sorular da dahil olmak üzere, insan toplumu ve kültürünün çeşitli yönlerini inceleyen akademik disiplinlerdir.
Rönesans döneminde
'beşeri bilimler' terimi, din veya 'ilahiyat' çalışmalarının aksine, klasik
edebiyat ve dil çalışmalarına atıfta bulunuyordu. Beşeri bilimler çalışmaları o
zamanlar üniversitelerdeki laik müfredatın önemli bir parçasıydı.
Günümüzde beşeri
bilimler daha çok doğa bilimleri, sosyal bilimler, formal bilimler (matematik
gibi) ve uygulamalı bilimler (veya mesleki eğitim) dışındaki herhangi bir
çalışma alanı olarak tanımlanmaktadır; bilimin ampirik yaklaşımlarından farklı
olarak, öncelikli olarak eleştirel, spekülatif veya yorumlayıcı olan ve önemli
bir tarihsel öğeye sahip olan yöntemler kullanılır.
Beşeri bilimler
felsefe, din, yabancı diller, tarih, dil sanatları (edebiyat, yazı, hitabet,
retorik, şiir vb.), gösteri sanatları (tiyatro, müzik, dans vb.) ve görsel
sanatlar (resim, heykel, fotoğrafçılık, film yapımı vb.) çalışmalarını içerir.
Beşeri bilimlerin bazı
tanımları, dil ve kültür çalışmaları gibi ortak özellikleri nedeniyle hukuk ve
dini de kapsar. Ancak bu tanımlar evrensel olarak kabul edilmemektedir; çünkü
hukuk ve din genellikle beşeri bilimler konuları yerine mesleki konular olarak
kabul edilmektedir.
Bazı sosyal bilimler
gibi, profesyonel konular da bazen hem liberal sanatların hem de mesleki
gelişim eğitiminin parçası olarak sınıflandırılırken, beşeri bilimler konuları
genellikle geleneksel liberal sanatlar eğitimiyle sınırlıdır. Sosyoloji, antropoloji,
arkeoloji, dilbilim ve psikoloji beşeri bilimlerle bazı benzerlikler taşısa da
bunlar genellikle sosyal bilimler olarak kabul edilir. Benzer şekilde finans,
işletme, siyaset bilimi, ekonomi ve küresel çalışmalar gibi disiplinlerin
beşeri bilimlerden ziyade sosyal bilimlerle daha yakın bağları vardır.
Beşeri bilimlerdeki
bilim adamlarına beşeri bilimler akademisyenleri veya bazen hümanistler denir.
Hümanist terimi aynı zamanda hümanizmin, beşeri bilimlerdeki antihümanist bilim
adamlarının reddettiği felsefi konumunu da tanımlar. Rönesans bilim adamları ve
sanatçıları aynı zamanda hümanist olarak da bilinir. Bazı orta okullarda
genellikle edebiyat, tarih, yabancı dil ve sanattan oluşan beşeri bilimler
dersleri verilmektedir.
Tarih ve dil gibi
insan disiplinleri esas olarak karşılaştırmalı yöntemi ve karşılaştırmalı
araştırmayı kullanır. Beşeri bilimlerde kullanılan diğer yöntemler arasında
yorum bilgisi, kaynak eleştirisi, estetik yorum ve spekülatif akıl yer alır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Humanities
4 Nisan 2024
GERİ (sosyalbilimler anasayfa)
