Atomik Absorpsiyon Spektroskopi (atomic absorption spectroscopy)

Atomik absorpsiyon spektroskopi (AAS), diğer iki atomik spektroskopik yöntemlerden daha çok kullanılır, çünkü cihaz rutin analizlerde fazla tecrübeli olmayan teknisyenlerin bile kolaylıkla çalışabileceği şekilde dizayn edilmiştir. Atomik absorpsiyona dayanan analitik yöntemler, absorpsiyon hatlarının çok dar ve elektronik geçiş enerjilerinin her element için farklı olması nedenlerinden seçiciliği çok yüksek yöntemlerdir.

Diğer taraftan, hat genişliklerinin çok az olması moleküler absorpsiyonda karşılaşılmayan ölçme sorunları yaratır. Beer kanunu sadece monokromatör ışına uygulanabilir (absorpsiyon ile konsantrasyon arasındaki doğrusal ilişkiyi verir) ve kaynağın band genişliğinin absorpsiyon pikinin genişliğine göre daha az olmasını gerektirir. Bir atomik absorpsiyon hattının genişliği (0.002- 0.005 nm) kadar ışın bandı verebilecek bir monokromatör yoktur. Bu durumda sürekli bir kaynak kullanıldığında monokromatörden bir dalga boyunda gelen ışının çok az bir bölümü absorplanır; çıkan bandın şiddeti, gerçekte o bandı oluşturan ışının şiddetine göre küçüktür. Bu koşullarda Beer kanunu uygulanamaz ve yöntemin hassasiyeti de önemli derecede düşer. Bu sorun, absorpsiyon analizinde kullanılan dalga boyu (bir tane) ile aynı dalga boyunda bir hat emitleyen ışın kaynağı kullanılarak çözülebilir. Atomik absorpsiyon ölçmelerinde kullanılan en uygun kaynak Hallow katot lambalarıdır (Şekil-1). Atomik (alev) absorpsiyonda (Şekil-2). Alev, herhangi bir fotometre veya spektrofotometredeki hücre (veya küvet) görevini yapar; bu nedenle atomize edilmiş örneğin seyreltik bir gaz çözeltisi gibi düşünülebilir.

Kaynaktan gelen ışın atomize edilmiş örnekten geçer ve bir fotometre veya spektrofotometrenin slitine girer. Kaynaktan gelen ışınla alevden çıkarılan ışını ayırabilmek için, kaynak ışını aleve ulaşmadan önce bir chopperden geçirilir. Dedektör devresi, alev emisyonundan oluşan doğru akım çıkışını görmeyecek, fakat kaynaktan ve örnekten gelen alternatif akım sinyalini ölçecek şekilde dizayn edilir.


Şekil-1: Atomik absorpsiyon spektroskopide temel elemanlar



Şekil-2: Atomik alev asorbsiyon spektrometre (AAS)