Astrometrik İkililer (astrometric binaries)

Astronomlar, görünüşte boş bir alanın etrafında dönen bazı yıldızlar keşfettiler. Astrometrik ikililer, görünür bir refakatçisi olmayan, uzayda bir noktanın etrafında sallandığı görülebilen yıldızlardır.

Refakatçi.

·         Çok loş olabilir, birincilin parıltısı nedeniyle algılanamaz veya maskelenebilir.

·         Çok az elektromagnetik radyasyon yayan veya hiç yaymayan bir obje olabilir, örneğin bir nötron yıldızı gibi.

Görsel yıldızın ölçülen konumunun, refakatçisinin gravitasyonal etkisinden dolayı değiştiği tespit edilir. Yıldızın konumu, daha uzak yıldızlara göre tekrar tekrar ölçülür ve ardından konumdaki periyodik kaymalar kontrol edilir. Tipik olarak bu tür bir ölçüm, yalnızca 10 parsek içindekiler gibi yakındaki yıldızlarda gerçekleştirilebilir. Yakındaki yıldızlar genellikle nispeten yüksek bir düzgün harekete sahiptir, bu nedenle astrometrik ikili yıldızlar gökyüzünde titrek bir yol izliyor gibi görünecektir.

Eğer refakatçi, yıldızın konumunda gözlemlenebilir bir kaymaya neden olacak kadar masifse, varlığı anlaşılabilir. Yeterince uzun bir süre boyunca görünür yıldızın hareketinin kesin astrometrik ölçümlerinden, refakatçinin kütlesi ve yörünge periyodu hakkında bilgi belirlenebilir. Refakatçi görünür olmasa da, sistemin özellikleri Kepler yasaları kullanılarak yapılan gözlemlerden belirlenebilir.

Bu ikili dosyaları tespit etme yöntemi, bir yıldızın yörüngesinde ekstrasolar gezegenleri bulmak için de kullanılır. Ancak, kütle oranındaki büyük fark ve gezegenin yörüngesinin uzun periyodu nedeniyle, bu ölçümü gerçekleştirme koşulları çok zordur. Bir yıldızın konum değişimlerinin tespiti çok titiz bir bilimdir ve gerekli hassasiyeti elde etmek zordur. Uzay teleskopları, Yer atmosferinin bulanıklaştırma etkisini önleyebilir ve bu da daha kesin çözünürlük sağlar.


Astrometrik ikili ADS 7158 (WDS 09036+4709; A 1585)’in bir H bant görüntüsü

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Binary_star#Astrometric_binaries

2 Haziran 2022

 

GERİ (bileşik objeler)
GERİ (ekstrasolar bedenler)
GERİ (astronomik cisim)