Yıldız, yerçekimi ile bir arada tutulan ve nükleer füzyon yoluyla ışık üretebilen, esas olarak hidrojen ve plazmadan oluşan bir küredir. Yıldızlar, farklı kütleler, hacimler, hızlar, yıldız evrimindeki aşama ve hatta dünyaya yakınlıktan kaynaklanan birçok farklı özellik sergiler. Bu özelliklerin bazıları aşırı ve bazen gökbilimciler tarafından orantısız olarak kabul edilir.
Aşağıda bazı aşırı uç yıldızların listesi verilmiştir.
|
Yaş ve mesafe |
|||
|
Adı |
Nesne |
Tarih |
Veri |
|
En yakın yıldız |
Güneş |
M.Ö. 3. yüzyıl |
1 AU |
|
En yakın ikinci yıldız |
Proxima Centauri |
1915 |
1.30 pc |
|
En uzak bireysel olarak görülen yıldız |
MACS J1149 mercekli |
2018 |
z=1.49 9.0 Gly |
|
En uzak yıldız |
GN-z11'deki yıldızlar |
2016 |
z=11.09 13.39 Gly |
|
En yaşlı yıldız |
HD 140283 |
14.5±0.8 milyar yıl |
|
|
En genç yıldız |
Yıldızlar evrende sürekli olarak oluşturulmaktadır, bu
nedenle hangi yıldızın en genç olduğunu söylemek mümkün değildir |
||
|
Tipe göre en yakın yıldızlar |
|||
|
En yakın ‘ortalama’ yıldız |
Alpha Centauri A & B |
1839 |
1.34 parsek (4.4 ly) |
|
En yakın normal yıldız |
Alpha Centauri C |
1915 |
1.30 parsek (4.2 ly) |
|
En yakın kırmızı cüce |
|||
|
En yakın dejenere yıldız |
Sirius B |
1852 |
8.6 ışık-yılı (2.6 pc) |
|
En yakın sınır alt-dev |
Procyon |
11.5 ışık-yılı (3.5 pc) |
|
|
En yakın tartışılmaz alt-dev |
Delta Pavonis |
19.9 ışık-yılı (6.1 pc) |
|
|
En yakın ‘gerçek’ dev yıldız |
Pollux |
33.8 ışık-yılı (10.4 pc) |
|
|
En yakın kırmızı dev |
Arcturus |
36.7 ışık-yılı (11.3 pc) |
|
|
En yakın spektral tip A (veya daha sıcak) |
Sirius |
8.6 ışık-yılı (2.6 pc) |
|
|
En yakın nötron yıldızı |
RX J185635-3754 |
2000 |
400 ışık-yılı (120 pc) |
|
En yakın beyaz cüce |
Sirius B |
1852 |
8.6 ışık-yılı (2.6 pc) |
|
En yakın alevyıldızı |
Proxima Centauri (Alpha
Centauri C) |
1.30 parsek (4.2 ly) |
|
|
En yakın kahverengi cüce |
Luhman 16 |
2013 |
6.5 ışık-yılı (2.0 pc) |
|
Parlaklık ve güç |
|||
|
Dünyadan görünen en parlak yıldız |
Güneş |
Tarih öncesi |
m=−26.74 |
|
Güneş dışındaki en parlak yıldız |
Sirius (Alpha Canis |
Tarih öncesi |
m=−1.46 |
|
Geçici bir olayda en parlak yıldız |
SN 1006’nın atası |
1006 |
m=−7.5 |
|
Dünyadan görünen en sönük yıldızı |
UDF 2457 |
||
|
En parlak yıldız |
R136a1 |
2010 |
V=−8.09 |
|
Geçici bir olayda en parlak yıldız |
GRB 080916C’nın atası |
2008 |
V=−40 |
|
En az parlak normal yıldız |
2MASS J0523−1403 |
2013 |
V=20.6 |
|
En enerjik yıldız |
R136a1 |
2010 |
B=-12.5 |
|
Geçici bir olayda en enerjik yıldız |
GRB 080916C’nın atası |
2008 |
|
|
En az enerjik normal yıldız |
2MASS J0523−1403 |
2013 |
L=0.000126LSun |
|
En sıcak normal yıldız |
WR 102 |
T=210000 K |
|
|
En serin normal yıldız |
S Cassiopeiae |
T=1800 K |
|
|
En sıcak dejenere yıldız |
KPD 0005+5106 |
2008 |
200,000 K, 200,000 K |
|
En sıcak nötron yıldız |
en az 100 000K |
||
|
En sıcak beyaz cüce |
KPD 0005+5106 |
2008 |
200 000 K |
|
En sıcak PG 1159 yıldızı / GW Vir yıldızı |
RX J2117+3412 |
1999 |
170 000 K |
|
En serin kahverengi cüce |
WISE 1828+2650 |
250–400 K |
|
|
Boyut ve Kütle |
|||
|
Görünen en büyük yıldız |
Sun |
Tarih öncesi
(M.Ö. 3. Yüzyıl) |
31.6′ – 32.7′ |
|
Güneş dışındaki en büyük görünen yıldız |
R Doradus |
1997 |
0.057" |
|
En büyük yıldız (belirsiz) |
UY Scuti |
2012 |
r=1,708 ± 192 R☉ |
|
En küçük yıldız |
EBLM J0555-57Ab |
2017 |
r=0.084 RGüneş |
|
En masif yıldız |
R136a1 |
2010 |
315 MGüneş |
|
En az masif normal yıldız |
SCR 1845–6357 A |
0.07 MGüneş |
|
|
Türe göre en masif yıldızlar |
|||
|
En masif kahverengi cüce |
SDSS J010448.46+ |
2017 |
90 MJüpiter |
|
En masif dejenere yıldız |
En büyük dejenere yıldız türü nötron yıldızıdır |
||
|
En masif nötron yıldızı |
PSR J0740+6620 |
2019 |
2.14 MGüneş |
|
En masif beyaz cüce |
RE J0317-853 |
1998 |
1.35 MGüneş |
|
Türe göre en az masif yıldızlar |
|||
|
En az masif dejenere
yıldız |
En az masif
dejenere yıldız türü beyaz cücedir |
||
|
En az masif nötron yıldızı |
PSR J0737-3039B |
2004 |
1.249 MGüneş |
|
En az masif beyaz
cüce |
SDSS J091709.55+ |
2007 |
0.17 MGüneş |
|
En az masif kahverengi cüce |
Jupiter(ihtilaflı) |
Antik |
1 MJupiter |
|
Hareket |
|||
|
En yüksek doğru hareket |
Barnard's Star |
10.3 "/yıl |
|
|
Normal bir yıldızın en yüksek dönme hızı |
VFTS 102 |
2013 |
600 km/s |
|
Bir yıldızın en hızlı hızı |
S5-HVS1 |
2019 |
1,755 km/s |
|
Yıldız Sistemleri |
|||
|
Bir yıldız sistemindeki
en az yıldızlar |
Birçok tek yıldız
sistemi vardır |
||
|
Bir yıldız sistemindeki
en çok yıldızlar |
Nu Scorpii AR Cassiopeiae |
Septuple yıldız sistemi |
|
|
Birbirine en yakın yörüngedeki yıldızlar |
İkili sistemlerde, iki veya daha fazla yıldızın
birbiriyle fiziksel temas halinde temas eden birçok yıldız vardır |
||
|
Birbirlerine en uzak yörüngedeki yıldızlar |
HD 134439/HD 134440 |
0.56±0.25 ışık-yılı |
|
|
En yakın çoklu yıldız sistemi |
Alpha Centauri |
1839 |
1.30 parsek (4.2 ly) |
|
En yakın ikili yıldız sistemi |
Luhman 16 |
2013 |
1.998 parsek (6.52 ly) |
|
En yakın üçlü yıldız sistemi |
Alpha Centauri |
1839 |
1.38 parsek (4.5 ly) |
|
En yakın dötrlü yıldız sistemi |
Gliese 570 |
5.88 parsek (19.2 ly) |
|
|
En yakın beşli yıldız sistemi |
V1054 Ophiuchi |
6.46 parsek (21.1 ly) |
|
|
En yakın altılı yıldız sistemi |
Castor |
1718 |
15.6 parsek (51 ly) |
|
En yakın yedili yıldız sistemi |
Nu Scorpii |
150 parsek (490 ly) |
|
Astronomik Birimler
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_star_extremes
14 Şubat 2021
GERİ (yıldız listeleri)
