Arkeoloji (archaeology)

Arkeoloji, maddi kültürün gerikazanımı ve analizi yoluyla insan faaliyetinin incelenmesidir. Arkeolojik kayıt; eserler, mimari, biyogerçekler veya ekogerçekler, alanlar ve kültürel manzaralardan oluşur.

Arkeoloji hem sosyal bir bilim hem de beşeri bilimlerin bir dalı olarak düşünülebilir. Genellikle bağımsız bir akademik disiplin olarak kabul edilir, aynı zamanda, tarih veya coğrafyanın bir parçası olarak da sınıflandırılabilir.

Arkeologlar, 3,3 milyon yıl önce Doğu Afrika'daki Lomekwi'de ilk taş aletlerin geliştirilmesinden, son on yıllara kadar insanın tarih öncesini ve tarihini inceliyorlar.

Arkeoloji, fosil kalıntılarının incelenmesi olan paleontolojiden farklıdır. Arkeoloji, tanımı gereği yazılı kayıtları bulunmayan tarih öncesi toplumlar hakkında bilgi edinmek bakımından özellikle önemlidir. Tarihöncesi, Paleolitik dönemden dünya çapındaki toplumlarda okuryazarlığın ortaya çıkışına kadar insanlık geçmişinin % 99'undan fazlasını içerir.

Arkeolojinin, kültür tarihini anlamaktan geçmiş yaşam tarzlarını yeniden yapılandırmaya, insan toplumlarında zaman içinde meydana gelen değişiklikleri belgelemeye ve açıklamaya kadar uzanan çeşitli hedefleri vardır.

Yunancadan türetilen arkeoloji terimi 'antik tarihin incelenmesi' anlamına gelir.

Disiplin, geçmiş hakkında daha fazla bilgi edinmek için araştırma, kazı ve sonuçta toplanan verilerin analizini içerir. Geniş kapsamda arkeoloji disiplinler arası araştırmalara dayanır.

Arkeoloji, 19. yüzyılda Avrupa'da antikacılıktan doğdu ve o zamandan beri dünya çapında uygulanan bir disiplin haline geldi. Arkeoloji, ulus devletler tarafından geçmişe dair belirli vizyonlar yaratmak için kullanılmıştır.

Erken gelişiminden bu yana, denizcilik arkeolojisi, feminist arkeoloji ve arkeoastronomi dahil olmak üzere, arkeolojinin çeşitli spesifik alt disiplinler oluşmuş. arkeolojik araştırmalara yardımcı olmak için çok sayıda farklı bilimsel teknik geliştirilmiştir. Ancak günümüzde arkeologlar sahte arkeolojiyle uğraşmak, eserlerin yağmalanması, kamu ilgisinin olmaması ve insan kalıntılarının kazılmasına karşı çıkmak gibi pek çok sorunla karşı karşıyadır.


Günümüzde arkeoloji ve sosyal bilimlerde teoriin kapsamı (Michael E. Smith)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Archaeology

4 Şubat 2024

……….

GERİ (sosyalbilimler anasayfa)