Analitik Geometri (analytic geometry)

Matematikte, koordinat geometrisi veya Kartezyen geometri olarak da bilinen analitik geometri, bir koordinat sistemi kullanılarak geometrinin incelenmesidir. Bu sentetik geometriyle çelişir.

Analitik geometri fizik ve mühendisliğin yanı sıra havacılık, roketçilik, uzay bilimi ve uzay uçuşlarında da kullanılmaktadır. Cebirsel, diferansiyel, ayrık ve hesaplamalı geometri dahil olmak üzere, çoğu modern geometri alanının temelidir.

Kartezyen koordinat sistemi, genellikle düzlemler, düz çizgiler ve daireler için çoğu zaman iki ve bazen üç boyutlu denklemleri işlemek için uygulanır. Geometrik olarak Öklid düzlemi (iki boyut) ve Öklid uzayı incelenir.

Okul kitaplarında öğretildiği gibi analitik geometri daha basit bir şekilde açıklanabilir; geometrik şekilleri sayısal bir şekilde tanımlamak, temsil etmek, şekillerin sayısal tanımlarından ve temsillerinden sayısal bilgi çıkarmakla ilgilidir. Gerçel sayılar cebirinin, geometrinin doğrusal sürekliliği hakkında sonuçlar elde etmek için kullanılabilmesi Cantor-Dedekind aksiyomuna dayanır.

Koordinatlar

Analitik geometride, düzleme her noktanın bir çift gerçek sayı koordinatına sahip olduğu bir koordinat sistemi verilir. Benzer şekilde, Öklid uzayına her noktanın üç koordinata sahip olduğu koordinatlar verilmiştir. Koordinatların değeri başlangıç noktasının seçimine bağlıdır. Kullanılan çeşitli koordinat sistemleri vardır, en yaygın olan bzıları:

·         Kartezyen koordinatlar (bir düzlemde veya uzayda): Kullanılan en yaygın koordinat sistemi, her noktanın yatay konumunu temsil eden bir x koordinatına ve dikey konumunu temsil eden bir y koordinatına sahip olduğu Kartezyen koordinat sistemidir.

·         Kutupsal koordinatlar (bir düzlemde): Kutupsal koordinatlarda, düzlemin her noktası, orijinden uzaklığı r ve θ açısı ile temsil edilir; θ normalde pozitif x ekseninden saat yönünün tersine ölçülür.

·         Silindirik koordinatlar (bir uzayda): Silindirik koordinatlarda, uzayın her noktası z yüksekliği, z ekseninden r yarıçapı ve xy düzlemindeki izdüşümünün yatay eksene göre yaptığı θ açısı ile temsil edilir.

·         Küresel koordinatlar (uzayda): Küresel koordinatlarda, uzaydaki her nokta orijinden uzaklığı ρ ile, xy düzlemindeki izdüşümünün yatay eksene göre yaptığı θ açısıyla  ve z eksenine göre yaptığı φ açısıyla temsil edilir.


(a) Kartezyen koordinat düzleminin gösterimi, (b) kutupsal koordinat sisteminde O kutbu ve kutup ekseni L olan noktalar, (c) yarıçapı ρ, azimutu φ ve yüksekliği z olan standart silindirik koordinat sisteminin diyagramı. (Wiki), (d) yaygın olarak kullanılan küresel koordinat sistemi (Wiki)

 

https://en.wikipedia.org/wiki/Analytic_geometry

21 Ocak 2024

 

GERİ (matematik anasayfa)