Ağır su (döteryum oksit, 2H2O, D2O), hidrojen atomlarının ortak hidrojen-1 izotopu (1H, protiyum olarak da bilinir) yerine. tüm döteryumdan (2H veya D, aynı zamanda ağır hidrojen olarak da bilinir) oluştuğu bir su şeklidir. Daha ağır izotopun varlığı suya farklı nükleer özellikler kazandırır; kütledeki artış, normal suya kıyasla biraz farklı fiziksel ve kimyasal özellikler sağlar.
Döteryum ağır bir
hidrojen izotopudur. Ağır su döteryum atomları içerir ve nükleer reaktörlerde
kullanılır. Yarı ağır su (HDO), saf ağır sudan daha yaygındır; ağır oksijenli
su ise daha yoğundur ancak benzersiz özelliklere sahip değildir. Trityumlu su,
trityum içeriğinden dolayı radyoaktiftir.
Ağır suyun %10.6 daha
yoğun olmak ve daha yüksek bir erime noktasına sahip olmak gib, normal sudan
farklı fiziksel özellikleri vardır. Ağır su, belirli bir sıcaklıkta daha az
ayrışır ve normal suyun hafif mavi rengine sahip değildir. Tadı normal sudan
biraz daha tatlı olsa da önemli derecede farklı değildir.
Ağır su, ökaryotlardaki enzimleri, hidrojen bağlarını ve hücre bölünmesini değiştirerek biyolojik sistemleri etkiler. %50'nin üzerindeki konsantrasyonlarda çok hücreli organizmalar için öldürücü olabilir.
Ancak bakteriler gibi bazı prokaryotlar ağır hidrojen ortamında hayatta kalabilir. Ağır su insanlar için toksik olabilir, ancak zehirlenmenin meydana gelmesi için büyük miktarda su gerekli olacaktır. Ağır su üretimi için en
uygun maliyetli süreç Girdler sülfit sürecidir. Ağır su çeşitli endüstrilerde
kullanılmakta ve farklı saflık derecelerinde satılmaktadır. Uygulamalarından
bazıları arasında nükleer magnetik rezonans, infrared spektroskopi, nötron
moderasyonu, nötrino tespiti, metabolik hız testi, nötron yakalama terapisi
ve plütonyum ve trityum gibi radyoaktif malzemelerin üretimi yer alır. |
|
https://en.wikipedia.org/wiki/Heavy_water
27 Ekim 2024
GERİ (su)