Moleküler biyoloji ve genetik alanlarında genom, bir organizmanın tüm genetik bilgisidir. DNA'nın (veya RNA virüslerindeki RNA'nın) nükleotit dizilerinden oluşur. Nükleer genom, protein kodlayan genleri ve kodlamayan genleri, düzenleyici diziler gibi genomun diğer işlevsel bölgelerini ve belirgin bir işlevi olmayan önemsiz-DNA fraksiyonunu içerir. Neredeyse tüm ökaryotlarda mitokondri ve küçük bir mitokondriyal genom bulunur. Algler ve bitkiler ayrıca kloroplast genomuna sahip kloroplastlar içerir.
Genomun
incelenmesine genomik denir. Pek çok organizmanın genomları dizilenmiş ve
çeşitli bölgeler için açıklamalar yapılmıştır. İnsan Genomu Projesi Ekim
1990'da başlatıldı, Nisan 2003'te insan genomunun dizilimi rapor edildi, ancak
başlangıçtaki 'bitmiş' dizide çoğunlukla tekrarlayan dizilerden oluşan genomun
%8'i eksikti.
İnsan
DNA'sında bulunan ve orijinal İnsan Genomu Projesi çalışmasında tam olarak
ortaya çıkarılmayan birçok tekrarlayan dizinin dizilimini gerçekleştirebilecek
teknolojideki ilerlemelerle birlikte, bilim adamları, ilk uçtan-uca insan genom
dizisini Mart 2022'de bildirdi.
Genom
terimi, 1920 yılında Almanya'nın Hamburg Üniversitesi'nde botanik profesörü
olan Hans Winkler tarafından yaratıldı. Oxford Dictionaries web sitesi ve
Çevrimiçi Etimoloji Sözlüğü, ismin gen ve kromozom kelimelerinin bir karışımı
olduğunu öne sürüyor.
'Genom'un
kesin bir tanımını yapmak çok zordur. Genellikle bir organizmada genetik
bilgiyi taşıyan DNA (veya bazen RNA) moleküllerini ifade eder, ancak bazen
hangi moleküllerin tanıma dahil edileceğine karar vermek zordur; örneğin bakterilerde
genellikle gerekli genetik materyalin tümünü içeren bir veya iki büyük DNA
molekülü (kromozom) bulunur, fakat aynı zamanda önemli genetik bilgi taşıyan
daha küçük ekstrakromozomal plazmit molekülleri de bulunur. Bilimsel
literatürde yaygın olarak kullanılan 'genom' tanımı genellikle bakterilerdeki
büyük kromozomal DNA molekülleriyle sınırlıdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Genome
26
Mayıs 2024
