Fourier-Transformed Spektroskopi (Fourier-transformed spectroscopy)

Fourier-transformed (dönüşümlü) spectroscopy, analiz radyasyonunun girişim paterninin ters Fourier dönüşümü sonucunda spektrumun toplanmasını sağlayan optik spektroskopi metodudur; bu da, iki ışının optik yollarının farkına bağlıdır ve bir Fourier transform spektrumu olarak tanımlanır (yaydığı enerjinin frekansa göre dağılım fonksiyonu).

Bu işlemleri gerçekleştiren ekipmanlara Fourier Spectrometre (FS) adı verilir. Sistem, genellikle, iki ışınlı bir interferometre, bir aydınlatıcı, radyasyon dedektörü, amplifikatör, analog-dijital dönüştürücü ve bir bilgisayardan oluşur.

İnterferometre, sabit ve hareketli iki karşılıklı dikey aynadan ve gelen ışın demetin ve her iki aynadan yansıyan demetlerin kesişiminde, yarışeffaf bir demet bölme plakasından oluşur. Kaynaktan gelen bir radyasyon demeti plakaya ulaştığında ikiye bölünür; bunlardan biri sabit bir aynaya, ikincisi hareketli bir aynaya gider ve her iki demet de aynalardan yanstılır ve ve daha sonra her iki kiriş aynadan yansıtılır ve bir kiriş splitterden geçerek aynı yönde interferometreden dışarıya çıkarılır. Daha sonra, ışın numuneye odaklanır ve radyasyon dedektörüne gider. İki demetin, hareketli aynanın konumuna bağlı olarak optik yol farkı değişir. Işın girişiminin bir sonucu olarak, oluşan ışık akış şiddeti periyodik olarak değişir (modüle edilmiştir). Modülasyon frekansı, gelen radyasyon frekansının ve hareketli ayna yer değiştirme hızının bir fonksiyonudur.

Fourier spektrometreleri geleneksel spektrometrelerden daha sofistikedir ve diğer spektral araçlara göre birçok avantaja sahiptir.

FS'leri kullanarak tüm spektrum aynı anda kaydedilebilir. İnterferometreler aynı çözünürlükte spektral dağılım elemanı aygıtlarının slitinden daha büyük bir girişe sahip olduklarından, Fourier spektrometrelerin parlaklığı geleneksel spektrometrelerden üstündür. FS’lerin bazı özellikleri:
·         Spektra kayıt süresi kısadır
·         Sinyal/gürültü oranı yüksektir
·         Rezolusyonu yüksektir
·         Cihazın boyutu küçüktür
·         FS interferogram doğrudan dalgauzunluğunu ölçer

Çoğu zaman, FS'ler diğer yöntemlerin verimli veya uygulanabilir olmadığı çalışmalarda kullanılır; özellikle, kızıl ötesi bölgesinde titreşim spektrumlarını elde etmeye izin veren kızıl ötesi Fourier spektrometreleridir.


Şekil-1: (a) Bir spektrum örneği, (b) bir FT spektrometresinden bir interferogram


Şekil-2; Bir Michelson interferometresi kullanan bir Fourier dönüşümü spektrometresi