F

Fasiyes (Facies): Bir kaya oluşumunun tüm özelliklerini ve bileşimini tanımlayan bir kayaç parçasıdır; mineralojik yapı ve sedimenter kaynak, fosil içeriği, sedimenter yapı ve fasiyesleri birbirinden ayır deden doku özellikler gibi. Örneğin, A. Amfibolit fasiyes pelitik şist, B. Amfibolit fasiyes kalsiyum silikat kayacı

Fatty Asit: Genel formülleri C_nH_2n+1COOH olan monobazik (her molekülde yer değiştirebilen bir hidrojen atomu vardır) organik asitlerdir. Fatty asitler doğal fatlerden veya oillerde elde edilir; genellikle gres üretiminde sabunların yapılmasında kullanılır.

Fay (Kırık): Yer kabuğu tabakalarının hareketi sonucu oluşan kuvvetlerin etkisiyle kabuğun bir kısmı kırılır, parçalanır ve bir fay meydana gelir. Faylar, çoğu kez tabakaların karşılıklı olarak (birbirine doğru) hızla hareketlerinin neden olduğu depremlerde teşekkül eder. Yatay veya dikey hareketliliklerine göre faylar “normal” veya “ters” faylar olarak sınıflandırılır.

FCC (Fluid Katalitik Kraking): Katalitik parçalama; daha fazla benzin elde etmek için uygulanan bir dönüşüm prosesidir. Yüksek sıcaklıklar (1000⁰F dolayında) ve düşük basınçlarda, bir toz katalizör kullanılarak ağır fraksiyonlar, benzine harmanlanabilecek değerli hafif moleküllere dönüştürülür.

FDA: Food and Drug Administration

Feedstock: Hammadde

Fenolik Reçine: Fenolün bir aldehitle (tercihen formaldehitle) kondensasyonuyla elde edilen termoset bir reçinedir; çeşitli dolgu maddeleri ve kuvvetlendiricilerle (reinforcement) karıştırılarak yüksek sıcaklık uygulamalarda kullanılır.

FEP: Fluorlandırılmış etilen propilen

Fermentasyon: Karbonlu bileşiklerin mikroorganizmalar tarafından parçalanarak alkoller, asitler veya yüksek enerjili gazlar gibi ürünlere dönüştürülmesidir.

Fiber: Uzun veya kısa kıymıklar halinde kuvvetli ve dayanıklı maddelerdir; polimerik veya inorganik (cam yünü gibi) esaslı olabilir. Kompozitlerde kuvvetlendirici olarak uzun veya kısa fiberler kullanılabilir; karışımdaki termoset reçine bağlayıcı görevi yapar. Termoplastiklerde çok kısa ve yüzey kesiti çok küçük fiberler daha uygundur. En çok kullanılan cam fiberlerdir.

Fiber, Karbon: Bak. Karbon Fiber

Fiber, Polimerik: Kristallik dereceleri yüksek, elastikliği düşük polimerlerdir; polimerlerin gerdirilerek içerdikleri polimerik zincirlerin aynı yönde ve birbirlerine çok yakın olacak şekilde düzenlenip yönlendirilmesiyle elde edilen ürünlerdir.

Fischer-Tropsch Dizeli: Doğal gaz, kömür, rafineri dip ürünleri, ağır yağlar ve biyokütleden elde edilebilen sentetik bir üründür; GTL (gazdan-sıvıya; gas to liquid) dizeli olarak da tanımlanır. FTD hampetrolden üretilen dizel yakıtına kıyasla bazı avantajlara sahiptir; bunlardan en önemlileri setan sayısının çok yüksek olması ve sülfür içermemesidir.

CH₄ + ½ O₂ ®  2 H₂ + CO

(2n + 1) H₂ + n CO ®  C_nH_{2n + 2} + n H₂O

Fischer-Tropsch Sentezi (FT): Karbon monoksit ve hidrojenden, katalizörlü ortamda özellikle uzun zincirli alifatik sıvı hidrokarbonlar elde etmek için geliştirilmiş sentezlerdir; 1923 yılında Alman F. Fischer ve H. Tropsch tarafından geliştirilmiştir. Reaksiyon basit olarak aşağıdaki eşitlikle gösterilebilir.

CO + 2H₂ ¾® - CH₂^- + H₂O.

Reaksiyonda çoğunluğu alifatik düz zincirler olan hidrokarbonlar (C_xH_y) oluşur; bunların yanında bir miktar dallanmış ve doymamış (olefinler) hidrokarbonlarla primer alkoller de meydana gelir.

n CO + (2n + 1) H₂ ® C_nH_2n+2 + nH₂O

n CO + 2nH₂ ® C_nH_2n + nH₂O

nCO + 2n H₂ ® H (- CH₂-)_n OH + (n-1) H₂O

Flare: Baca

Flaşing (Püskürtme): Basınç altında bulunan ısıtılmış yağın, bir kulede, basıncının düşürülerek aniden buharlaştırılmasıdır.

Fleksikoklaştırma: Akışkan koklaştırmayı, kok gazlaştırma işleminin izlediği bir işlemdir.

Flok Noktası: Bir yağ ve freon R-12 karışımından waks yapılı maddelerin ayrılmaya başladığı sıcaklıktır; Freon flok noktası da denir.

Fludized Bed: Akışkan yatak.

Fonksiyonal Polimer: İskelet zincirinde reaktif gruplar içeren polimerlerdir; örneğin, maleik anhidrid graftlanmış poliolefinler gibi.

Formasyon Stimulasyonu (Tahrik): Asitlendirme, kırma veya basit kumlama gibi işlemlerle bir rezervuardan daha fazla üretim yapılmasını sağlayan bir tekniklerdir.

Formation: Oluşum, rezervuar.

Fosfat Esterleri: Fosfor oksiklorür ve alkoller veya fenollerden sentezle elde edilen bu tip akışkanlar, hem baz stok olarak ve hem de (madeni ve sentetik yağlama yağlarında) aşınma önleyici katkı maddesi olarak kullanılırlar. Isıl kararlılıkları iyidir, akma noktaları –25 ile –5 ⁰C arasındadır. Ancak, viskozite indekslerinin oldukça düşük olması yüksek sıcaklık uygulamalarını sınırlar.

Fosil Yakıtı: Petrol, kömür veya doğal gaz gibi, yer altında doğal yollardan oluşmuş olay organik yakıtlardır.

Fotosentez: Bitkilerin klorofilleri yoluyla karbonhidrat üretim mekanizmasıdır; karbon bitki besini olarak tutulurken O₂ ve su buharı havaya verilir.

Fraksiyon: Fraksiyonlu distilasyonda elde edilen porsiyonlardan biridir; sınırlandırılmış bir kaynama aralığı vardır.

Fuel Gaz: Yakıt gazı, Isıtmada kullanılan rafineri gazıdır.

Fuel Oil, Ağır: Kalıntı yakıtlardır; yoğunlukları > 900 kg/l, alevlenme noktaları >50 ⁰C ve 80 ⁰C’deki kinematik viskoziteleri 10 cSt’dan büyüktür.

Fuel Oil, Hafif: Orta distilat yakıtlardır, kolay buharlaşırlar.

Fuel Oil, Orta: Ağır distilat yakıtlar veya distilat/kalıntı yakıt harmanlarıdır.

GERİ