(MOBIL/BADGER
PROSESİ, THE BADGER
COMPANY INC.)
1. UYGULAMA
Benzen ve
etilenden, alkilasyon reaksiyonuyla etilbenzenin elde edildiği bir prosestir.
Etilbenzen, stiren monomerinin üretilmesinde kullanılır. Benzen+ etilen
karışımında, etilenin %10 dolayında olması yeterlidir.
2. PROSESİN TANIMI
Mobil/Badger
etilbenzen prosesi iki ana üniteden oluşur; reaksiyon ve distilasyon. Reaksiyon
ünitesinde, taze ve geri-dönen benzen, ön-ısıtmadan sonra buharlaştırılır, bir
alkilaromatik dönüş akımı ve taze etilenle birleştirilir ve bir reaktöre beslenir.
Reaktörde, Mobil'in geliştirdiği sabit-yataklı heterojen bir katalizör sistemi
vardır; yüksek sıcaklık ve orta basınçta, gaz fazında benzen etilenle
alkillenir. Reaksiyon sisteminde iki reaktör bulunur; bunlardan biri çalışırken,
diğeri rejenere edilir. Reaktör akımı gaz, reaksiyona girmemiş benzenin
ayrılması için bir ön-fraksiyonlayıcıdan geçirilir, yoğunlaşan distilat
reaktöre döndürülür, yoğunlaşmayan hafif bileşenler fuel gas olarak kullanılmak
üzere sistemden çıkarılır.
Distilasyon
ünitesinde üç kolon bulunur; benzen, etilbenzen ve dietilbenzen kazanma
kolonları. Benzen kazanma kolonundan alınan benzen, reaksiyon ünitesine
döndürülür. Etilbenzen kolonunda, yüksek kaynama noktalı bileşenler ayrılır;
kolonun tepesinden etilbenzen dibinden ağırlar alınır. Elde edilen etilbenzen,
stiren üretimine uygun özelliktedir.
Etilbenzen
kolonunun dibinden alınan akım, dietilbenzen kolonunda distillenir.
Dietilbenzen ve diğer alkilaromatikler ayrılarak reaksiyon ünitesine gider, dipten
alınan az miktardaki kalıntı ise yakıta karıştırılır.
Prosesin
dizaynı, enerjiden azami verim alınacak şekilde yapılmıştır; reaksiyon ısısının
hemen hemen tamamı, düşük ve orta basınçlı buhar üretiminde kullanılır. Ayrıca,
istendiğinde başka ısıtma ortamları da kullanılabilir; buhar kazanı sıcak yağ,
ısıtıcılar gibi. Prosesten, çevreyi kirleten akımlar çıkmaz. Katalizör korozif
ve tehlikeli değildir, çevreden etkilenmez ve özel yükleme koşulları
gerektirmez. İnşaat malzemesi karbon çeliğidir.
3. KURULU İŞLETMELER
Mobil/Badger
prosesiyle çalışan ve kapasiteleri 20 000-790 000 ton/yıl arasında değişen 9
fabrika bulunmaktadır. Toplam kapasite 2.9 MM ton/yıl etilbenzendir.
4. REFERANSLAR
Hydrocarbon
Processing, November 1985, P.132 (The Badger Company, Inc.), P.133 (Lummus
Crest); U.S. Patent No.3848012 (November 12, 1974); Hydrocarbon Processing,
March 1991, p. 121-192 (The Badger Co. Inc.).
