1966'dan bu yana atomik fluoresans spektroskopinin ilkeleri
ve uygulamaları üzerinde yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Çalışmalar bu
yöntemin (özellikle alevsiz çalışmaların uygun bulunduğu) 5-10 element için
diğer iki alev yöntemine göre daha hassas olduğunu göstermiştir. Pek çok
element için ise atomik fluoresans yönteminin hassasiyeti pek iyi değildir ve
ancak düşük konsantrasyonlarda uygulanabilir. Ayrıca fluoresans cihazları çok
karmaşık ve bu nedenle de gerek satış fiyatı ve gerekse bakımı oldukça
pahalıdır.
1.
Cihaz: Atomik fluoresans
cihazında zayıf bir kaynak, bir atomizer (alevli veya alevsiz), bir
monokromatör veya bir girişim-filtre sistemi, bir dedektör, ve bir sinyal-çalıştırma
sistemi bulunur. Kaynağın dışındaki diğer kısımlar bu bölümde daha önce tarif
edilen aynı fonksiyonlu parçalara benzer özelliktedir. Atomik fluoresans
ölçmelerinde sürekli bir kaynak tavsiye edilir. Ancak bir atomik hat genişliği
kadar dar bir bölgeyi kapsayan sürekli bir kaynağın çıkış gücü çok düşüktür ve
yöntemin hassasiyetini azaltır.
Bilinen oyuk (hallow) katot lambaları (sürekli olarak çalıştırılır)
fluoresans analizler için gerekli ışın gücünü veremezler. Bu lambalara kısa
periyotlarda büyük akımlar verilerek şokla çok şiddetli ışın enerjileri elde
edilebilir. Ancak lambaların tahrip olmaması için periyodların ve akımın
miktarında dikkatli olunmalıdır. Fluoresansı algılayacak dedektör sadece şok
uygulandığı sırada devrede olmalıdır.
Fluoresans ölçmeleri için gerekli ışın gücünü verebilecek
gaz-boşaltma lambaları da vardır; bunlar alkali metaller, civa, kadmiyum,
çinko, talyum, ve galyum gibi çok uçucu bazı elementlerin tayininde
kullanılabilir. Elektrodsuz boşalım lambaları da çeşitli elementler için çok
şiddetli hat veren kaynaklardır. Bu lambalarda yaklaşık 1 torr basınçlı bir
inert gaz ile analizi yapılacak elementin bir tuzu veya kendisi bulunur.
Uyarılma, tüp bir mikro dalga alana konularak sağlanır; mikro dalga alan bir
anten veya yansıtıcı ile oluşturulur. Atomik fluoresans çalışmalarda kaynak
olarak ses dalgaları veren lazerlerin kullanılmasına da başlanmıştır.
2. Girişimler: Atomik
fluoresans spektroskopide karşılaşılan girişimler, absorpsiyon spektroskopide
karşılaşılanlarla aynı tipte ve hemen hemen aynı büyüklüktedir.
3. Uygulamalar: Atomik
fluoresans yöntemleri yağlama yağları, deniz suyu, grafit, ve zirai ilaçlarda
bulunan metallerin analizlerinde kullanılır.
GERİ (enstrümantal analiz)
