(ALMA
PROSESİ, ALUSUISSE ITALI/LUMMUS CREST)
1. UYGULAMA
n-Bütandan,
oksidasyon reaksiyonuyla maleik anhidritin elde edildiği bir prosestir.
2. PROSESİN TANIMI
Proses üç
ana bölümden oluşur: (1) reaksiyon, (2) maleik anhidritin ayrılması, (3)
saflaştırma. Ayrıca çıkan gazlardaki enerjinin geri kazanıldığı bölümler de
vardır; gazlar ya bir fırında(4) yakılarak buhar üretilir veya içerdiği bütan
ayrılarak (5) reaktöre geri döndürülür.
Reaksiyon
ünitesinde n-bütan ve hava, akışkan-yataklı katalitik bir reaktöre beslenir;
oksidasyon reaksiyonuyla maleik anhidrit meydana gelir. Reaksiyon ısısı çok
büyüktür; bundan yüksek-basınç buhar üretilmesi için akışkan-yatağa soğutma
sarımları daldırılmıştır. Buhar enerjisinin bir kısmı fabrika içinde kullanılır
(kaynatma ve türbinlerde), kalanı ihraç edilir. Reaktörün akışkan-yataklı
olması, sıcak noktalar oluşumunu önlediği gibi, reaksiyonun stökiyömetrik değerlere
çok yakın gerçekleşmesini sağlar. Bu özellik, sabit-yataklı reaktörlerdeki
prosese göre daha az hava kullanılması, yatırım ve yardımcı madde harcamasının
daha düşük olmasını sağlar.
Maleik
anhidrit ayırma ünitesinde, patentli bir organik çözücü kullanılır; reaktör gaz
akımından maleik anhidrid, su yoğunlaşması olmadan çekilir. Geleneksek
absorsiyon/sıyırma sırası izlenir. Geri dönen çözücü, saflaştırma işleminden
sonra tekrar kullanır. Maleik anhidrit ayırma ünitesinde suyun yoğunlaşmaması,
prosese önemli avatajlar kazandırır. Ürüne su karışmadığı için bir dehidrasyon
işlemine gereksinim olmaz; dolayısıyla ürün parçalanma kayıpları yoktur,
yardımcı madde tüketimi ve yatırım maliyeti düşüktür.
Saflaştırma
kısmında, solvent absorbsiyon sistemiyle ayrılan ham maleik anhidrit, sürekli
distilasyonla hafif ve ağır safsızlıklarından arındırılır. Elde edilen saf
maleik anhidrit, yaprak şekline getirilir ve torbalanır.
Çıkan
gazlara (atmosfere verilmeden önce), yerel ekonomik koşullara göre, alternatif
iki işlemden biri uygulanır. Birincisi, fırında yakma işlemidir; bu yöntemde
kalıntı bütanla (ve CO) ekstra buhar üretilir. İkinci işlem, bütanın
geri-kazanılması ve reaktöre döndürülmesidir; bu yöntem, ham madde tüketimini
ve ekstra buhar üretimini azaltır.
3. KURULU İŞLETMELER
İtalya'da
1984 başından bu yana 3 000 ton/yıl kapasiteli bir fabrika çalışmaktadır.
4. REFERANSLAR
Hydrocarbon
Processing, November 1985, P.142 (Alusuisse Italia, Lummus Crests), P.143 (UCB
S.A.), November 1974, March 1991, p.121-192 (Monsanto Co.); U.S. Patent
3642829; Chemical Engineering, 02.09.74; Information Chimie, January 1975;
Catalysis Today V.1, No.5, October 1987, P.537-586.
