(SNIA
BPD S.p.A.)
1. UYGULAMA
Nitrasyon-saflıktaki
toluenden, oksidasyon ve hidrojenasyon reaksiyonlarıyla kaprolaktamın elde
edildiği bir prosestir.
2. PROSESİN TANIMI
Toluen ve
hava reaktöre(1) beslenir; 160 0C ve 10 atm de oksitlenerek benzoik
asite dönüşür. Reaksiyon ürünü, toluende %30 benzoik asit ve az miktarda yan
ürünlerdir. Karışım fraksiyonlama kolonuna(2) gelir; burada, reaksiyona
girmemiş toluen geri-döndürülür, saf benzoik asit ve ağır ürünler ayrılır.
Benzoik
asit, bir dizi karıştırmalı tank reaktörlere(3) beslenir; palladyum katalizörle
170 0C sıcaklık ve 16 atmosfer basınç altında hidrojenlendirilir.
Tek bir geçişte dönüşüm tamdır. Oluşan sikloheksan-karboksilik asit oleumla
karıştırılır ve çok-kademeli bir reaktöre(4) gönderilir; burada
nitrosilsülfürik asitle reaksiyona girerek kaprolaktama dönüşür. Bu asit,
geleneksek amonyaklı oksidasyon fabrikasından elde edilir; çıkan azot oksitler
oleum içinde absorblanır.
Reaktör
akımı suyla seyreltilir(5); dönüşmemiş sikloheksankarboksilik asit prosese
döndürülür, laktam çözeltisi kristalizasyon ünitesine(6) verilerek amonyakla
nötralleştirilir. Kristalizatörün dibinde amonyum sülfat kristalleri
ayrılırken, üsteki kaprolaktam organik fazı alınır, iki-çözücülü (toluen ve su)
bir ekstraksiyondan(7) ve sürekli bir fraksiyonlamadan(8) geçirilir.
3. EKONOMİK DURUM
Batı
Avrupada 90 000 ton/yıl kapasite için (1990)
4. KURULU İŞLETMELER
İtalya’da
20 000 t/yıl, 80 000 t/yıl; URSS de 80 000 t/yıl çalışan fabrikalar vardır.
Ayrıca URSS de 88 000 t/yıl (1991) kapasiteli bir fabrika kuruluş
safhasındadır.
5. REFERANSLAR
Hydrocarbon
Processing, March 1991, p.121-192 (SNIA BPD S.p.A.), November 1970, P.137.
