(LAR PROSESİ, ALUSUISSE ITALIA S.p.A.)
1. UYGULAMA
o-Ksilenden,
oksidasyon reaksiyonuyla ftalik anhidritin elde edildiği bir prosestir.
Oksidasyon, düşük hava/hidrokarbon oranında yapılır; bu nedenle prosese "Düşük
Hava Oranlı Proses (Low Air Ratio = LAR)" denir.
2. PROSESİN TANIMI
Oksidasyonda
kullanılacak hava sıkıştırılır ve ön ısıtma işleminden sonra, özel bir
karbüratörde o-ksilen ile karıştırılarak reaktöre gönderilir. Reaksiyonda açığa
çıkan ısı, ergimiş tuz sirkülasyonu yoluyla alınır. Reaktörden çıkan gaz akımı,
bir gaz-soğutucusunda soğutulur ve son-soğutucuya geçer; burada ftalik
anhitritin (PA) %45 ten fazlası sıvı halde ayrılır.
Atık-gazlar
makaslı-yoğunlaştırıcılardan geçerken, kalan ham PA yı katı halde bırıkarlar.
Yoğunlaştırıcıdan çıkan gazlar sıyırıcıya girer; burada yan ürün olan maleik
anhidrit ayrılır.
Ham PA
saflastırma ünitesine verilir. LAR teknolojisinin avantajları: (1) katalizör
verimi %40 daha yüksektir, (2) hava/o-ksilen oranının, 20/1 den 9.5/1 e
indirilmesiyle, havadaki o-ksilen miktarı 65 g/m3 ten 134 g/m3>
e yükselmiştir, (3) oksidasyon reaktörü ve makaslı-yoğunlaştırıcılar gibi
kritik cihazların boyutları küçük olduğundan, yatırım maliyeti düşüktür, (4)
hava üfleyiciyi çalıştırmak için gerekli gücün düşük olması, yüksek basınçlı ve
yüksek kaliteli buhar elde edilebilmesi, %60 dolayında enerji tasarrufu sağlar,
(5) fabrika, dışardan yakıt ve enerji almaksızın, kendi ürettiği enerjiyle
çalışabilecek bir denge içindedir.
3. HAM MADDELER VE YARDIMCI
MADDELER
(1 000 kg
saf PA üretimi için)
4. KURULU İŞLETMELER
İtalya'da
1986 yılı sonunda devreye alınacak bir fabrika kurulmaktadır (1985).
5. REFERANSLAR
Hydrocarbon
Processing, November 1985, P.156 (Alusuisse Italia S.p.A), P.157 (Von Heyden),
November 1984; Chemical Engineering, January 1979, P.62-63; Advances in
Petrochemical Engineering, 1. Chem. E. Symposium No.50, 1976.
