Ürün şartnameleri
üreticiler ve kullanıcılar arasında, ürünün özellikleri ve performanslarının
yeterliliğinin tanımlanması amacıyla kurulmuş olan bir mekanizmadır.
Örneğin, petrol ürünleri
ve yağlama yağlarıyla ilgili olarak rafineriler, araç üreticileri ve ilgili
diğer kuruluşlar arasında bu ürünler ve bunlarla çalışan araçları ve
ekipmanların performansları ve geliştirmeleri konusunda anlaşmalar yapılmış ve
bazı standartlara uyulması için kararlar alınmıştır. Bu standartlar arasında
ASTM (American Society for Testing and Materials), CGSB (Canadian General
Standards Board), EN (Europe) JIS (Japan Standards Association) saylabilir.
Ayrıca, Avrupada devletlere özgü test metotları standartları vardır; ISO, CEN,
DIN (Germany), AFNOR (France), and BS (UK) gibi.
Bu organizasyonlar berili
zamanlarda toplanarak gelişmeler üzerinde bilgi alışverişinde bulunurlar, varsa
yeni özellikler üzerinde kararlara vararak uygulanmaya konmasını sağlarlar.
Örnek olarak ASTM Uluslar arası Komite toplantıları katılımcıları aşağıda
verilmiştir.
a.
Rafineriler, bireysel olarak,
b.
American Petroleum Institute (API), petrol
rafinerileri komitesi
c.
Petrol pazarlama organizasyonları,
d.
Araç üreticileri komitesi
e.
Otomotiv ekipman üreticileri
f.
İlgili Devlet düzenleme kuruluşları
g.
Bağımsız araştırma laboratuvarları ve
danışmanlar
h.
SAE International (The Society of Automotive
Engineers)
i.
Coordinating Research Council (CRC) (Otomotiv,
ekipmanlar ve petrol ürünleri ile ilgili olarak mühendislik ve çevre
araştırmaları komitelerini yönlendiren bir organizasyondur.
Ürün şartnameleri
(örneğin, Benzin D 4814, Jet Yakıtı D 1655, Uçak Benzini D 910, Dizel Yakıtı D
975, Dizel Oil D 396 gibi) çok sayıda test metoduna gönderme yaparlar. Bir
ürünün uluslar arası platformda kalitesi tanımlanırken aynı standartlar ve aynı
test metotları geçerlidir. Örnek olarak ele aldığımız ASTM (American Society
for Testing and Materials) bir ürün için yeni bir özelliği, bu özellik standart
bir kimliğe ulaşmadıkça kabul etmez. ASTM metotları her beş yılda yeniden
gözden geçirilerek ya tekrar olduğu gibi kabul edilir, ya revize edilir veya
iptal edilir. Örneğin, D 86-99 test metodu 1921 yılında çıkarılmıştır, son
inceleme tarihi ise 1999’dur.
Yeni bir test metodunun
standart olarak kabul edilebilmesi, teklif edilen yöntemin çeşitli aşamalardan
geçirilmesinden sonra gerçekleşebilir; bunlar,
- Teklif edilen metodun teknik dokümanın hazırlanması,
- Çeşitli bağımsız laboratuvarlarda testin uygulanmaya
alınması, elde edilen sonuçların toplanması,
- Sonuçların istatistik analizle değerlendirilmesi,
- Laboratuvarların ileri sürdüğü görüşler kabul edilirse,
testin hassasiyet sınırlarının saptanması:
- “Tekrarlanabilirlik sınırı”, aynı örnekte, aynı
laboratuvarda tekrar yapılan deney sonuçlarındaki maksimum farklılık,
- “Tekrar
üretilebilirlik sınırı”, aynı örnek için farklı laboratuvarlarda alınana
sonuçlar arasındaki maksimum farklılık,
- Rapor hazırlanması; burada söz konusu standart
için gelecekte izlenecek program belirtilir.
Diğer beynelmilel veya
enternasyonal standartlar da vardır; bunlarda verilen test metotları ASTM
metotlarıyla aynı veya çok benzerdir. Bazı GOST testleri ise ASTM metotlarından
çok farklı olduğundan birbirleriyle kıyaslanamazlar.
Aşağıda, bu kitap
kapsamında ele alınan ürünlerle ilgili bazı şartnameler ve test metotları
verilmiştir.
ŞARTNAMELER
ASTM D 396-04: Fuel Oiller Standart Şartnamesi (Standard Specification for Fuel Oils)
ASTM D 910-04a: Uçak
Benzinleri Standart Şartnamesi (Standard Specification for Aviation
Gasolines)
ASTM D 975-04ce1:
Dizel Yakıtları Standart Şartnamesi (Standard Specification for Diesel Fuel
Oils)
ASTM D 1655-04a: Uçak
Türbin Yakıtları Standart Şartnamesi (Standard Specification for Aviation
Turbine Fuels)
ASTM D 2880-03: Gaz
Türbin Fuel Oiller Standart Şartnamesi (Standard Specification for Gas
Turbine Fuel Oils)
ASTM D 3699-04:Gazyağı
Standart Şartnamesi (Standard Specification for Kerosine)
ASTM D 4814-04b:
Otomotiv Kıvılcım Çakmalı Motor Yakıtı Standart Şartnamesi (Standard
Specification for Automotive Spark-Ignition Engine Fuel)
ASTM D 5797-96 (2001):
Otomotiv Kıvılcım Çakmalı Motorlar İçin Metanol Yakıt -M70-M85- Standart
Şartnamesi (Standard Specification for Fuel Methanol -M70-M85- for
Automotive Spark-Ignition Engines)
ASTM D 5798-99 (2004):
Otomotiv Kıvılcım Yanmalı Motorlar İçin Etanol Yakıt -Ed75-Ed85- Standart
Şartnamesi Standart Şartnamesi (Standard Specification for Fuel Ethanol
-Ed75-Ed85- for Automotive Spark-Ignition Engines)
ASTM D 5983: Otomotiv
Kıvılcım Yanmalı Motor Yakıtıyla Karıştırılacak Metil Tersiyer Bütil Eter
–MTBE- Şartnamesi (Specification for Methyl Tertiary-Butyl Ether –MTBE- for
Downstream Blending with Automotive Spark-Ignition Engine Fuel is used for
merchant MTBE in the U.S.)
ASTM D 6227-04a:
Kurşunsuz Uçak Benzini No.82 Standart Şartnamesi (Standard Specification
for Grade 82 Unleaded Aviation Gasoline)
ASTM D 6448-04:
Kullanılmış Yağlardan Endüstriyel Burner Yakıtı Standart Şartnamesi (Standard
Specification for Industrial Burner Fuels from Used Lubricating Oils)
ASTM D 6615-04a: Jet B
Wide-Cut Uçak Türbin Yakıtı Standart Şartnamesi (Standard Specification for
Jet B Wide-Cut Aviation Turbine Fuel)
ASTM D 6751-03a:
Distilat Yakıtlar İçin Biyodizel -B100- Harman Stoku Standart Şartnamesi (Standard
Specification for Biodiesel Fuel -B100- Blend Stock for Distillate Fuels)
ASTM D 6823-02:
Kullanılmış Yağlarla Ticari Kazan Yakıtları Standart Şartnamesi (Standard
Specification for Commercial Boiler Fuels With Used Lubricating Oils)
ASTM D 6985-04a:
Askeri Marine (Deniz Araçları) Orta Distilat Fuel Oil Standart Şartnamesi (Standard
Specification for Middle Distillate Fuel Oil-Military Marine Applications)
TEST METODLARI
ASTM D 0056 – Tag Kapalı Kap Yöntemiyle Alevlenme Noktası Tayini (Flash Point by Tag Closed Tester Referee Method)
ASTM D 0086 —Petrol
Ürünlerinin Distilasyonu Metodu (Test Method for Distillation of Petroleum
Products)
ASTM D 0093 —Pensky-Martens Kapalı Kap Yöntemiyle
Alevlenme Noktası Tayini (Flash-Point
by Pensky-Martens Closed Cup Tester)
ASTM D 0095 — Petrol Ürünleri ve Bitümlü
Maddelerde Distilasyonla Su Tayini (Test Method for Water in Petroleum Products
and Bituminous Materials by Distillation)
ASTM D 0096 —
Hampetrolde Santrifüj Metoduyla Su ve Tortu Tayini (Test Methods for Water and
Sediment in Crude Oil by Centrifuge Method (Field Procedure)
ASTM D 0097 —
Petrol Ürünlerinde Akma Noktası Tayini (Test Method for Pour Point of Petroleum
Products)
ASTM D 0129 — Petrol Ürünlerinde Sülfür
Tayini; Genel Bomba Metodu (Test Method for Sulfur in Petroleum Products;
General Bomb Method)
ASTM D 0130 — Petrol ürünlerinin, Bakır Şerit Kararma Testi
ile Bakır Korozyonunu Saptama (Detection of Copper Corrosion from Petroleum
Products by the Copper Strip Tarnish Test)
ASTM D 0156
— Petrol Ürünlerinde Saybolt Renk Tayini (Test Method for Saybolt Color of
Petroleum Products; Saybolt Chromometer Method)
ASTM D 0187 — Gazyağının Yanma Kalitesi
Testi (Test Method for Burning Quality of Kerosine)
ASTM D 0189 — Petrol Ürünlerinin Conradson Karbon Kalıntısı
Testi (Test Method for Conradson Carbon Residue of Petroleum Products)
ASTM D 0240
— Bomba Kalorimetreyle Sıvı Hidrokarbon Yakıtlarının Yanma Isısının Tayini
(Test Method for Heat of Combustion of Liquid Hydrocarbon Fuels by Bomb
Calorimeter)
ASTM D 0287 — Hampetrol ve Petrol
Ürünlerinin API Gravite Tayini; Hidrometre Metodu (Test Method for API Gravity
of Crude Petroleum and Petroleum Products; Hydrometer Method)
ASTM D 0323 —
Petrol Ürünlerinin Reid Buhar Basıncı (Test Method for Reid Vapor Pressure of
petroleum Products)
ASTM D 0357 —
Oktan Sayısı 100’ün altındaki Motor yakıtlarında Motor Metoduyla Vuruntu Tayini
(Method of Test for Knock Characteristics of Motor Fuels Below 100 Octane
Number by the Motor Method)
ASTM D 0381 —
Yakıtlarda Mevcut Gum, Jet Buharlaştırma Yöntemi (Gum Content in Fuels by Jet
Evaporation)
ASTM D 0445 — Berrak ve Opak Sıvılarda
Kinematik Viskozite Tayini ve Dinamik Viskozitenin Hesaplanması (Test Method
for Kinematic Viscosity of Transparent and Opaque Liquids; and the Calculation
of Dynamic Viscosity)
ASTM D 0473 — Hampetrol ve Fuel Oillerde
Tortu Tayini (Test Method for Sediment in Crude Oils and Fuel Oils by the
Extraction Method)
ASTM D 0482 –
Petrol Ürünlerinde Kül Tayini (Test Method for Ash from Petroleum Products)
ASTM D 0512 — Suda Klorür İyonu Tayinin
(Test Methods for Chloride Ion in Water)
ASTM D 0524 — Petrol Ürünlerinin Ramsbottom Karbon
Kalıntısı Tayini (Test
Method for Ramsbottom Carbon Residue of Petroleum Products)
ASTM D 0525 —
Benzinin Oksidasyon Stabilitesi Testi; İndüksiyon Periyod Metodu (Test Method
for Oxidation Stability of Gasoline, Induction Period Method)
ASTM D 0613 —
Dizel Yakıtının Setan Sayısı Tayini Standart Test Metodu (Standard Test Method
for Cetane Number of Diesel Fuel Oil)
ASTM D 0614 — Uçak
Yakıtlarının Vuruntu Özelliklerinin Tayini; Aviation Metod (Method of Test for
Knock Characteristics of Aviation Fuels by the Aviation Method)
ASTM D 0664
— Petrol Ürünlerinin Potansiyometrik Titrasyonla Asit Sayısı Tayini (Test
Method for Acid Number of Petroleum Products by Potentiometric Titration)
ASTM D 0872 — Yol
Katranında Sülfonasyon İndeksi Testi (Test Method for Sulfonation Index of Road
Tars)
ASTM D 0873 — Uçak
Yakıtlarının Oksidasyon Stabilitesi, Potansiyel Kalıntı Metodu (Oxidation
Stability of Aviation Fuels, Potential Residue Method)
ASTM D 0874 — Yağlama Yağları ve Katkı
Maddelerinde Sülfatlı Kül Tayini (Test Method for Sulfated Ash from Lubricating
Oils and Additives)
ASTM D 0909 — Uçak Benzinlerinin Süperşarj Metodu ile
Vuruntu Özelliklerinin Saptanması (Standard Test Method for Knock
Characteristics of Aviation Gasolines by the Supercharge Method)
ASTM D 0974 — Renk İndikatörü Titrasyonuyla Asit ve Baz Sayısı
Tayini (Test Method for Acid and Base Number by Color-Indicator Titration)
ASTM D 0976 — Distile
Yakıtların Setan İndeksinin Hesaplanması (Calculated Cetane Index of Distillate
Fuels)
ASTM D 1094 — Uçak
Yakıtlarının Su Reaksiyonu (Water Reaction of Aviation Fuels)
ASTM D 1160 — Petrol Ürünlerinin Düşük
Basınçta Distilasyon Testi (Test Method for Distillation of Petroleum Products
at Reduced Pressure)
ASTM D 1266 —
Petrol Ürünlerinde Lamba Metodu ile Sülfür Tayini (Sulfur in Petroleum
Products, Lamp Method)
ASTM D 1298 —
Hampetrol ve Sıvı Petrol Ürünlerinin Hidrometre Metodu ile Yoğunluk, Relatif
Yoğunluk, Spesifik Gravite veya API gravitesi Tayini (Density, Relative
Density, Specific Gravity, or API Gravity of Crude Petroleum and Liquid
Petroleum Products by Hydrometer Method)
ASTM D 1319 — Sıvı
Petrol Ürünlerinde Flüoresans İndicator Adsorbsiyon metodu ile Hidrokarbon
Tiplerinin Tayini (Hydrocarbon Types in Liquid Petroleum Products by
Fluorescent Indicator Adsorption)
ASTM D 1322 —
Gazyağı ve Uçak Türbin Yakıtının İslenme Noktası Tayini (Smoke Point of
Kerosine and Aviation Turbine Fuel)
ASTM D 1405 — Uçak Yakıtlarının Net Yanma
Isısı (Test Method for Estimation of Net Heat of Combustion of Aviation Fuels)
ASTM D 1500 —
Petrol Ürünlerinde Renk Tayini (Determination of The Colour of Petroleum Products)
ASTM D 1552 —
Petrol Ürünlerinde Sülfür Tayini; Yüksek-Sıcaklık Metodu (Test Method for
Sulfur in Petroleum Products; High-Temperature Method).
ASTM D 1613 — Boya, Vernik ve Benzeri
ürünlerde kullanılan Uçucu Solventler ve Kimyasal Ara Maddelerde Asidite Tayini
(Test Method for Acidity in Volatile Solvents and Chemical Intermediates Used
in Paint, Varnish, Lacquer, and Related Products)
ASTM D 1660 — Uçak
Türbin Yakıtlarının Termal Stabilite Testi (Method of Test for Thermal
Stability of Aviation Turbine Fuels)
ASTM D 1688 — Suda Bakır Tayini (Test
Methods for Copper in Water)
ASTM D 1740 — Uçak
Türbin Yakıtlarının Luminometre Sayıları (Luminometer Numbers of Aviation
Turbine Fuels)
ASTM D 1796
— Fuel Oillerde Santrifüj Metoduyla Su ve Tortu Tayini (Test Method for
Water and Sediment in Fuel Oils by the Centrifuge Method)
ASTM D 1840 — Uçak
Türbin Yakıtlarında Naftalen Tayini, Ultraviole Spektrofotometrik Metot
(Naphthalene Hydrocarbons in Aviation Turbine Fuels by Ultraviolet
Spectrophotometry)
ASTM D 2274 — Distilat Fuel Oilün Oksidasyon Stabilitesi,
Hızlandırılmış Metot (Oxidation Stability of Distillate Fuel Oil, Accelerated
Method)
ASTM D 2276 —
Hattan Alınan Uçak Yakıtlarında Partikül Kirlenmesi Testi (Particulate
Contaminant in Aviation Fuel by Line Sampling)
ASTM D 2386 — Uçak
Yakıtlarının Donma Noktası Tayini (Freezing Point of Aviation Fuels Referee
Method)
ASTM D 2392 —
Boyalı Uçak Benzinlerinde Renk Tayini (Color of Dyed Aviation Gasolines)
ASTM D 2500 — Petrol Ürünlerinin
Bulanıklık Noktası Tayini (Test Method for Cloud Point of Petroleum Products)
ASTM D 2533 —
Kıvılcım-Yanmalı Motor Yakıtlarının Buhar-Sıvı Oranı Tayini (Test Method for
Vapor-Liquid Ratio of Spark-Ignition Engine Fuels)
ASTM D 2622 —
X-Işını Spektrometresi ile Petrol Ürünlerinde Sülfür Tayini (Test Method for
Sulfur in Petroleum Products by X-Ray Spectrometry)
ASTM D 2624 — Uçak
yakıtları ve Distile Yakıtların Elektrik İletkenliği Tayini (Test Method for
Electrical Conductivity of Aviation and Distillate Fuels)
ASTM D 2699 —
Kıvılcım Yanmalı Motor Yakıtlarının Research Oktan Sayısı Tayini (Standard Test
Method for Research Octane Number of Spark-Ignition Engine Fuel)
ASTM D 2700 —
Kıvılcım Yanmalı Motor Yakıtlarının Motor Oktan Sayısı Tayini (Standard Test
Method for Motor Octane Number of Spark-Ignition Engine Fuel)
ASTM D 2709 — Orta Distilat Yakıtlarda Su
ve Tortu Tayini; Santrifüj Metodu (Test Method for Water and Sediment in Middle
Distillate Fuels by Centrifuge)
ASTM D 2983
— Brookfield Viskometre ile Yağların Düşük-Sıcaklık Viskoziteleri Tayini
(Test Method for Low-Temperature Viscosity of Lubricants Measured by Brookfield
Viscometer)
ASTM D 2885 — Doğrudan Kıyaslama
Yöntemiyle Kıvılcım-Yanmalı Motor Yakıtlarının Oktan Sayısı Tayini (Test Method
for Determination of Octane Number of Spark-Ignition Engine Fuels by On-Line
Direct Comparison Technique)
ASTM D 2887 — Petrol Fraksiyonlarının Gaz
Kromatografisi ile Kaynama Aralıkları Dağılımının Saptanması (Test Method for
Boiling Range Distribution of Petroleum Fractions by Gas Chromatography)
ASTM D 2988 — Halojenli Organik
Solventler ve Karışımlarında Suda Çözünebilen Halojen İyonu Tayini (Test Methods for Water-Soluble Halide Ion in
Halogenated Organic Solvents and Their Admixtures)
ASTM D 3117 — Distilat Yakıtların Waks
Oluşum Noktası Tayini (Test Method for Wax Appearance Point of Distillate
Fuels)
ASTM D 3120 —
Oksidatif Mikrokulometre Yöntemiyle Hafif Sıvı Hidrokarbonlarda Eser Miktarda
Sülfür Tayini (Test Method for Trace Quantities of Sulfur in Light Liquid
Hydrocarbons by Oxidative Microcoulometry)
ASTM D 3227 —
Benzin, Gazyağı, Uçak Türbin Yakıtı ve Distilat Yakıtlarda Merkaptan Sülfür
Tayini; Potansiyometrik Metod (Mercaptan Sulfur in Gasoline, Kerosene, Aviation
Turbine, and Distillate Fuels; Potentiometric Method)
ASTM D 3228
— Modifiye Kjeldahl Metoduyla Yağlama Yağları ve Fuel Oillerde Toplam
Nitrojen Tayini (Test Method for Total Nitrogen in Lubricating Oils and Fuel
Oils by Modified Kjeldahl Method)
ASTM D 3231 — Benzinde Fosfor Tayini
(Test Method for Phosphorus in Gasoline)
ASTM D 3237 — Atomik Absorbsiyon
Spektrometreyle Benzinde Kurşun Tayini (Test Method for Lead in Gasoline by
Atomic Absorption Spectrometry)
ASTM D 3240 — Uçak Türbin Yakıtlarında
Çözünmemiş Su Tayini (Test Method for Undissolved Water in Aviation Turbine
Fuels)
ASTM D 3241 — Uçak
Türbin Yakıtlarının Termal Oksidasyon Stabilitesi; JFTOT Metodu (Thermal
Oxidation Stability of Aviation Turbine Fuels; JFTOT Procedure)
ASTM D 3242 — Uçak
Türbin Yakıtlarında Asidite Tayini (Acidity in Aviation Turbine Fuel)
ASTM D 3245 — Endüstriyel Fuel Oillerin
Pompalanabilme Testi (Test Method for Pumpability of Industrial Fuel Oils)
ASTM D 3338 — Uçak
Yakıtlarının Net Yanma Isısı Testi (Estimation of Net Heat of Combustion of
Aviation Fuels)
ASTM D 3341 – İyot Monoklorür
Metodu ile Benzinde Kurşun Tayinin (Lead in Gasoline – Iodine Monochloride
Method)
ASTM D 3343 — Uçak Yakıtlarında Hidrojen
Testi (Test Method for Estimation of Hydrogen Content of Aviation Fuels)
ASTM D 3605 — Atomik Absorbsiyon ve Alev
Emisyon Spektrometre ile Gaz Türbin Yakıtlarında Eser Metallerin Tayini (Test
Method for Trace Metals in Gas Turbine Fuels by Atomic Absorption and Flame
Emission Spectroscopy)
ASTM D 3701 — Düşük Rezolusyon Nükleer
Magnetik Spektrometreyle Uçak Türbin Yakıtlarının Hidrojen Miktarının Tayini (Test
Method for Hydrogen Content of Aviation Turbine Fuels by Low Resolution Nuclear
Magnetic Resonance Spectrometry)
ASTM D 3828 — Küçük
Skalalı Kapalı Kap Cihazıyla Alevlenme Noktası Tayini (Test Methods for Flash
Point by Small Scale Closed Tester)
ASTM D 3948 — Uçak
Türbin Yakıtlarının Taşınabilir Separometre ile Sudan Ayrılma Özelliklerinin
Tayini (Determining Water Separation Characteristics of Aviation Turbine Fuels
by Portable Separometer)
ASTM D 4045 —
Hidrojenoliz ve Ratemetrik Kolorimetreyle Petrol Ürünlerinde Sülfür Tayini
(Test Method for Sulfur in Petroleum Products by Hydrogenolysis and Rateometric
Colorimetry)
ASTM D 4052 —
Dijital Dansitimetreyle Sıvıların Yoğunluk ve Relatif Yoğunluğunun Tayini (Test
Method for Density and Relative Density of Liquids by Digital Density Meter)
ASTM D 4057 — Petrol ve Petrol
Ürünlerinden Elle Numune Alma Yöntemleri (Practice for Manual Sampling of
Petroleum and Petroleum Products)
ASTM D 4171 — Yakıt Sistemi Buzlanma
Önleyici Katkı Maddeleri Şartnamesi (Specification for Fuel System Icing
Inhibitors)
ASTM D 4175
— Petrol, Petrol Ürünleri ve Yağlarla ilgili Terminoloji (Terminology
Relating to Petroleum, Petroleum Products, and Lubricants)
ASTM D 4176 — Distile
Yakıtlarda Serbest Su Partikül Kirlenmesi Tayini; Görsel Yöntemle (Test Method
for Free Water and Particulate Contamination in Distillate Fuels; Visual
Inspection Procedure)
ASTM D 4176 Metod B—Görünüş,
25 0C’de, Görsel Metot (Appearance, Visual, 25 0C’de)
ASTM D 4177 — Petrol ve Petrol
Ürünlerinden Otomatik Numune Alma Yöntemleri (Practice for Automatic Sampling
of Petroleum and Petroleum Products)
ASTM D 4294 —
Enerji Dispersiv X-Işını Flüoresans Spektroskopiyle Petrol Ürünlerinde Sülfür
Tayini (Sulfur in Petroleum Products by Energy-Dispersive X-Ray Fluorescence Spectroscopy)
ASTM D 4305 — Uçak
Yakıtlarının Düşük Sıcaklıklardaki Filtre Akışının Tayini (Filter Flow of
Aviation Fuels at Low Temperatures
ASTM D 4306
— Uçak Yakıtı Numune Alma Kaplarında Eser Kirlilik Testi (Practice for
Aviation Fuel Sample Containers for Tests Affected by Trace Contamination)
ASTM D 4377 — Potansiyometrik Karl
Fischer Titrasyonuyla Hampetrolde Su Tayini (Test Method for Water in Crude
Oils Potentiometric Karl Fisher Titration
ASTM D 4418 — Gaz Türbin Yakıtlarının
Depolanması ve Taşınması Talimatı (Practice for Receipt, Storage, and Handling
of Fuels for Gas Turbines)
ASTM D 4451 — Geçirgen
ve Opak Sıvıların Kinematik Viskozite Tayinleri (Kinematic Viscosity of
Transparent and Opaque Liquids)
ASTM D 4529 — Uçak
Yakıtlarının Net Yanma Isısı Tayini (Estimation of Net Heat of Combustion of
Aviation Fuels)
ASTM D 4530
— Karbon Kalıntısı Tayini; Mikro Metod (Test Method for Determination of
Carbon Residue; Micro Method)
ASTM D 4539 — Düşük Sıcaklık Akış
Testiyle -LTFT- Dizel Yakıtlarının Süzülebilme Testi (Filterability of Diesel Fuels by Low-Temperature Flow Test -LTFT)
ASTM D 4625 — Distilat Yakıtın
Depolama Stabilitesi; 110 0F,
43 0C’de (Distillate
Fuel Storage Stability at 110 0F, 43 0C)
ASTM D 4626 — Gaz Kromatografik Respons
Faktörünün Hesaplanması (Practice for Calculation of Gas Chromatographic
Response Factors)
ASTM D 4629
— Enjektörlü Oksidatif Yanma ve Kemilüminesans Yöntemiyle Sıvı Petrol
Hidrokarbonlarında Eser Miktardaki Nitrojen Tayini (Test Method for Trace
Nitrogen in Liquid Petroleum Hydrocarbons by Syringe/Inlet Oxidative Combustion
and Chemiluminescence Detection)
ASTM D 4737 — Dört
Değişken Eşitlikle Hesaplamış Setan İndeksi (Calculated Cetane Index by Four
Variable Equation)
ASTM D 4806 — Otomotiv Kıvılcım Yanmalı
Motor Yakıtlarında Kullanılan Benzinle Karıştırılacak Denature Yakıt Etanolün
Şartnamesi (Specification for Denatured Fuel Ethanol for Blending with Gasolines
for Use as Automotive Spark-Ignition Engine Fuel)
ASTM D 4809 —
Bomba Kalorimetre -Referee Metot- ile Sıvı Hidrokarbon Yakıtların Yanma Isısı
Tayini (Heat of Combustion of Liquid Hydrocarbon Fuels by Bomb Calorimeter,
Referee Method)
ASTM D 4815 — Gaz Kromatografisiyle
Benzindeki MTBE, ETBE, TAME, DIPE, Amil Alkol ve C – C Alkollerin Tayini (Test
Method for Determination of MTBE, ETBE, TAME, DIPE, Amyl Alcohol and C to C
Alcohols in Gasoline by Gas Chromatography)
ASTM D 4865 — Petrol Bazlı Yakıt
Sistemlerinde Statik Elektrik Oluşumu ve Dağılımı Kılavuzu (Guide for
Generation and Dissipation of Static Electricity in Petroleum Fuel Systems)
ASTM D 4868 — Dalga Boyu Dispersiv
X-Işını Flüoresans Spektrometreyle Petrol Ürünlerinde Sülfür tayini (Test
Method for Sulfur in Petroleum Products by Wavelength Dispersive X-ray
Fluorescence Spectrometry)
ASTM D 4929 — Hampetrolde Organik Klorür
Tayini (Test Methods for Determination of Organic Chloride Content in Crude
Oil)
ASTM D 4951 — İndüktiv Coupled Plazma
Atomik Emisyon Spektrometreyle Yağlama Yağlarında Katkı Maddeleri
Elementlerinin Tayini (Test Method for Determination of Additive Elements in Lubricating
Oils by Inductively Coupled Plasma Atomic Emission Spectrometry)
ASTM D 4952
— Yakıtlar ve Solventlerde Aktif Sülfürün Kalitatif Tayini; Doktor Testi
(Test Method for Qualitative Analysis for Active Sulfur Species in Fuels and
Solvents; Doctor Test)
ASTM D 4953 — Benzin
ve Benzin-Oksijenat Karışımlarının Buhar Basıncı; Kuru Metot (Test Method for
Vapor Pressure of Gasoline and Gasoline-Oxygenate Blends; Dry Method) (bak.
ASTM D 323)
ASTM D 5001 — Bilyalı
Silindir Yağlayıcıyla Uçak Türbin Yakıtlarının Yağlayıcılık Özelliğinin Tayini;
BOCLE (Measurement of Lubricity of Aviation Turbine Fuels by the
Ball-on-Cylinder Lubricity Evaluator; BOCLE)
ASTM D 5006
— Uçak Yakıtlarında Yakıt Sistemi Buzlanma Önleyici Katkı Maddesi Tayini;
Eter tip (Test Method for Measurement of Fuel System Icing Inhibitors in
Aviation Fuels; Ether Type)
ASTM D 5059 — X-Işını
Spektrometresiyle Benzinde Kurşun Tatini (Lead in Gasoline by X-Ray
Spectrometry)
ASTM D 5165 —
Co-operative Fuel Research (C.F.R.) Test Motoruyla Setan Sayısı Tayini (Cetane
number by using a Co-operative Fuel Research (C.F.R.) engine)
ASTM D 5185
— İndüktiv Coupled Plazma Atomik Emisyon Spektrometresiyle-ICP-AES-
Kullanılmış Yağlama Yağlarında Katkı Maddeleri Elementleri, Aşınma Metalleri ve
Kirliliklerin Tayini; ve Baz Yağlarda Seçilmiş Elementlerin Tayini (Test Method
for Determination of Additive Elements, Wear Metals, and Contaminants in Used
Lubricating Oils and Determination of Selected Elements in Base Oils by
Inductively Coupled Plasma Atomic Emission Spectrometry-ICP-AES)
ASTM D 5186 — Süperkritik
Akışkan Kromatografisiyle Dizel Yakıtlarında Aromatik Miktarının Tayini
(Determination of Aromatic Content of Diesel Fuels by Supercritical Fluid
Chromatography)
ASTM D 5188 —
Yakıtların Gaz (Buhar)-Sıvı Oranı Sıcaklığının Tayini; Vakum Odacığı Metodu
(Test Method for Vapor-Liquid Ratio Temperature Determination of Fuels;
Evacuated Chamber Method)
ASTM D 5190 — Petrol
Ürünlerinin Buhar Basıncı Testi; Otomatik Metot (Test Method for Vapor Pressure
of Petroleum Products (Automatic Method) (bak. ASTM D 323)
ASTM D 5191 — Petrol
Ürünlerinin Buhar Basıncı Testi; Mini Metod (Vapor Pressure of Petroleum
Products; Mini Method)
ASTM D 5291
— Petrol Ürünleri ve Yağlarda Karbon, Hidrojen ve Nitrojen Tayini;
Enstrümental Analiz (Test Methods for Instrumental Determination of Carbon,
Hydrogen, and Nitrogen in Petroleum Products and Lubricants)
ASTM D 5304 — Aşırı Basınçlı
Oksijenle Distilat Yakıt Depolama Kararlılığının Değerlendirilmesi (Assessing Distillate Fuel Storage Stability
by Oxygen Over-pressure)
ASTM D 5384
— Saha Test Kit’i Metoduyla kullanılmış Petrol Ürünlerinde Klor Tayini
(Test Methods for Chlorine in Used Petroleum Products; Field Test Kit Method)
ASTM D 5452 — Uçak
yakıtlarında süzme metodu ile partikül kirlenmesi (Particulate Contamination in
Aviation Fuels by Laboratory Filtration)
ASTM D 5453 — Ultraviole
Flüoresans Test Yöntemiyle Hafif Hidrokarbonlar, Motor Yakıtları ve Yağlarda
Toplam Sülfür Tayini (Test Method for Determination of Total Sulfur in Light
Hydrocarbons, Motor Fuels, and Oils by Ultraviolet Fluorescence)
ASTM D 5482 — Petrol Ürünlerinin Buhar
Basıncı Testi; Mini Metod, Atmosferik (Test Method for Vapor Pressure of
Petroleum Products; Mini Method-Atmospheric)
ASTM D 5500 — Kurşunsuz Otomotiv Kıvılcım
Yanmalı Motor Yakıtını, Giriş Valfi Depozit Oluşumu Yönünden Değerlendirme
Testi (Test Method for Vehicle Evaluation of Unleaded Automotive Spark-Ignition
Engine Fuel for Intake Valve Deposit Formation)
ASTM D 5501 — Denature Yakıt Etanoldeki
Etanol Miktarının Gaz Kromatografik Yöntemle Tayini (Test Method for
Determination of Ethanol Content of Denatured Fuel Ethanol by Gas
Chromatography)
ASTM D 5598 — Kurşunsuz Otomotiv Kıvılcım
Yanmalı Motor Yakıtını, Elektronik Port Yakıt İnjektörüne etkisi yönünden
Değerlendirme Testi (Test Method for Evaluating Unleaded Automotive
Spark-Ignition Engine Fuel for Electronic Port Fuel Injector Fouling)
ASTM D 5599 — Gaz Kromatografisi ve
Oksijen Seçici Alev İyonizasyon Detektörüyle Benzinde Oksijenatlar Tayini (Test
Method for Determination of Oxygenates in Gasoline by Gas Chromatography and
Oxygen Selective Flame Ionization Detection)
ASTM D 5771 — Petrol Ürünlerinin
Bulanıklık Noktası Tayini; Optik Yöntem ve Soğutma Metodu (Test Method for
Cloud Point of Petroleum Products; Optical Detection Stepped Cooling Method)
ASTM D 5772 — Petrol Ürünlerinin
Bulanıklık Noktası Tayini; Lieer Hizla Soğutma Metodu (Test Method for Cloud
Point of Petroleum Products; Linear Cooling Rate Method)
ASTM D 5773
— Petrol Ürünlerinin Bulanıklık Noktası Tayini; Sabit Hızla Soğutma Metodu
(Test Method for Cloud Point of Petroleum Products; Constant Cooling Rate
Method)
ASTM D 5845 — Benzinde İnfrared
Spektroskopi ile MTBE, ETBE, TAME, DIPE, Metanol, Etanol ve Bütanol Tayini
(Test Method for Determination of MTBE, ETBE, TAME, DIPE, Methanol, Ethanol,
and -Butanol in Gasoline by Infrared Spectroscopy
ASTM D 5854
— Sıvı Petrol ve Petrol Ürünlerinden Numune Alma ve Karıştırma Metotları
(Practice for Mixing and Handling of Liquid Samples of Petroleum and Petroleum
Products)
ASTM D 5901 — Uçak
Yakıtlarının Akma Noktası Tayini; Otomatik Basınç Puls Metodu (Freezing Point
of Aviation Fuels; Automated Optical Method)
ASTM D 5949 — Petrol Ürünlerinin Akma
Noktası Tayini; Otomatik Basınç Puls Metodu (Test Method for Pour Point of
Petroleum Products; Automatic Pressure Pulsing Method)
ASTM D 5950 — Petrol Ürünlerinin Akma
Noktası Tayini; Otomatik Tilt Metodu (Test Method for Pour Point of Petroleum
Products; Automatic Tilt Method)
ASTM D 5972 — Uçak
Yakıtlarının Donma Noktası Tayini; Otomatik Faz Geçiş Metodu (Freezing Point of
Aviation Fuels; Automatic Phase Transition Method)
ASTM D 5983 — Otomotiv Kıvılcım Yanmalı
Motor Yakıtına karıştırılacak Metil Tersiyer Bütütil Eter –MTBE- Şartnamesi
(Specification for Methyl -Butyl Ether –MTBE- for Downstream Blending for Use
in Automotive Spark-Ignition Engine Fuel)
ASTM D 5985 — Petrol Ürünlerinin Akma
Noktası Tayini; Rotasyonal Metod (Test Method for Pour Point of Petroleum
Products; Rotational Method)
ASTM D 6045 — Otomatik Tristimulus
Metoduyla Petrol Ürünlerinin Renk Tayini (Test Method for Color of Petroleum
Products by the Automatic Tristimulus Method)
ASTM D 6078 — Silindir Üzerinde
Aşındırma Yük Bilyaları –SBOCLE-
Yöntemiyle Dizel Yakıtlarının Yağlayıcılık Özelliği Tayini (Evaluating
Lubricity of Diesel Fuels by the Scuffing Load Ball-on-Cylinder Lubricity
Evaluato; SBOCLE)
ASTM D 6079 — Yüksek Frekanslı
Pistonlu Donanımla – HFRR- Dizel
Yakıtlarının Yağlayıcılık Özelliği Tayini (Evaluating Lubricity of Diesel Fuels
by the High-Frequency Reciprocating Rig; HFRR)
ASTM D 6160
— Gaz Kromatografisiyle Atık Maddelerde Poliklorlanmış Bifeniller –PCB-
Tayini (Test Method for Determination of Polychlorinated Biphenyls –PCBs- in
Waste Materials by Gas Chromatography)
ASTM D 6217 — Filtrasyon Yöntemiyle Orta
Distilat yakıtların Tanecik Kirliliklerinin Tayini (Test Method for Particulate
Contamination in Middle Distillate Fuels by Laboratory Filtration)
ASTM D 6258 — Dizel Yakıtlarında
Solvent Kırmızısı 164 Boyar Madde Tayini (Determination
of Solvent Red 164 Dye Concentration in Diesel Fuels)
ASTM D 6334 — Dalga
Boyu Dispersiv X-Işını Flüoresans Spektrometreyle Benzinde Sülfür Tayini (Test
Method for Sulfur in Gasoline by Wavelength Dispersive X-Ray Fluorescence)
ASTM D 6371 — Dizel ve Isıtma Yağlarının
Soğukta Filtre Tıkanma Noktası Tayini (Test Method for Cold Filter Plugging
Point of Diesel and Heating Fuels)
ASTM D 6422 — Benzin-Alkol Karışımlarının
Su Toleransı –Faz Ayrılma- Testi (Test Method for Water -Phase Separation- of Gasoline-Alcohol
Blends)
ASTM D 6423 — Etanol, Denature Yakıt
Etanol ve Yakıt Etanolün - Ed75-Ed85- pH Tayini (Test Method for Determination
of pH of Ethanol, Denatured Fuel Ethanol, and Fuel Ethanol -Ed75-Ed85)
ASTM D 6445 —
Enerji Dispersiv X-Işını Flüoresans Spektrometreyle Benzinde Sülfür Tayini
(Test Method for Sulfur in Gasoline by Energy-Dispersive X-ray Fluorescence
Spectrometry )
ASTM D 6450 — Kontinü Kapalı Kap Cihazıyla Alevlenme Noktası -CCCFP- Tayini
(Test Method for Flash Point by Continuously Closed Cup -CCCFP Tester)
ASTM D 6468 — Distilat Yakıtların Yüksek
Sıcaklıkta Stabilite Tayini (Test Method for High Temperature Stability of
Distillate Fuels)
ASTM D 6469 — Yakıtlar ve Yakıt
Sistemlerinde Mikrobiyal Kirlenme Kılavuzu (Guide for Microbial Contamination
in Fuels and Fuel Systems)
ASTM D 6584 — Gaz Kromatografisiyle B-100
Biyodizel Metil Esterlerde Serbest ve Toplam Gliserin Tayini (Test Method for
Determination of Free and Total Glycerine in B-100 Biodiesel Methyl Esters by
Gas Chromatography)
ASTM D 6728 — Döner ASTM Disk Elektrot
Atomik Emisyon Spektrometreyle Gaz Türbin ve Dizel Motoru Yakıtında
Kirliliklerin Tayinin (Test Method for Determination of Contaminants in Gas
Turbine and Diesel Engine Fuel by Rotating ASTM Disc Electrode Atomic Emission
Spectrometry)
ASTM D 6920 — Oksidatif yanma ve
Elektrokimyasal Yöntemle Naftalar, Reformüle Benzinler, Dizeller, Biyodizeller
ve Motor Yakıtlarında Toplam Sülfür Tatini (Test Method for Total Sulfur in
Naphthas, Distillates, Reformulated Gasolines, Diesels, Biodiesels, and Motor
Fuels by Oxidative Combustion and Electrochemical Detection)
ASTM E 0203 — Karl Fischer Titrasyonuyla
Su Tayini (Test Method for Water Using Volumetric Karl Fischer Titration)
ASTM E 0355 — Gaz Kromatografi Terimleri
ve Bağlantılı Tanımlar (Practice for Gas Chromatography Terms and
Relationships)
ASTM E 1064 — Kulometrik Karl Fischer
Titrasyonuyla Organik Sıvılarda Su Tayini (Test Method for Water in Organic
Liquids by Coulometric Karl Fischer Titration)
ASTM E 1145 — Denature
Etil Alkol Formül 3A Şartnamesi (Specification for Denatured Ethyl Alcohol,
Formula 3A)
DERD 2494 — Türbin
Yakıtı, Gazyağı Tipi, Jet A-1, Defence (Savunma) Standardı 91-91 basım 4
(Defence Standard 91-91 Issue 4 Turbine Fuel, Aviation Kerosine Type, Jet A-1)
EPA 600/4-79-020 — İyon
Kromatografisiyle İnorganik Anyonlar Tayini (Determination of Inorganic Anions
by Ion Chromatography)
EPA SW-846 Method 9000
— Karl Fischer Titrasyonuyla Atık Maddelerde Su Tayini (Determination of
Water in Waste Materials by Karl Fischer Titration)
EPA SW-846 Method 9001
— Kantitatif Kalsiyum Hidrür Reaksiyonuyla Atık Yağlarda Su Tayini
(Determination of Water in Waste Lubricants by Quantitative Calcium Hydride
Reaction)
EPA SW-846 Method 9056
— İyon-Kromatografisiyle İnorganik Anyonlar Tayini (Determination of
Inorganic Anions by Ion Chromatography)
