OECD (Organization for Economic Co-operation and
Development): Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Organizasyonu: Serbest
ekonomi ve demokrasi ilkelerini benimsemiş olan gelişmiş ülkelerin kurduğu
uluslar arası bir organizasyondur; kökeni, II. Dünya Savaşından sonra
Avrupa’nın yeniden yapılandırılması için uygulanan Marshall Planına destek
amacıyla oluşturulan Avrupa Ekonomi İşbirliği Organizasyonudur (Organization
for European Economy Co-operation, OEEC). Üye ülkeler: ABD, Almanya,
Avustralya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa,
Hollanda, İrlanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda,
Japonya, Kanada, Kore, Lüksembourg, Macaristan, Meksika, Norveç,Polonya,
Portekiz, Slovak Cumhuriyeti, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan.
Oil Shale (Yağ Kumu): Çökel orijinli bir kayaç
türüdür; kül miktarı >%33’dür, şiddetli şartlar altında distillendiğinde
içerdiği organik kısımlar elde edilebilir. Ancak solventlerle ekstraksiyonla
elde edilebilecek petrol verimi düşüktür. Dünya Oil Shale Kaynaklarının %89 kadarının Kuzey
Amerika’da (Colorado, Utah, Wyoming) ve kalan %11’inin de Afrika, Güney
Amerika, Asya, Avrupa, Orta doğu, Okyanusya’da olduğu tahmin edilmektedir.
Oil: Hampetrol, yağ.
Oksijenatlar: Karbon, hidrojen ve oksijen içeren,
MTBE (metil tersiyer bütil eter) veya ETBE (etil tersiyer bütil eter) gibi
moleküllerdir; benzinin oktan sayısını artırmak ve motorda yandıktan sonra CO
gibi zararlı gazlar oluşmasını önlemek amacıyla kullanılır.
Olefin Fiber: En az %85 etilen, propilen veya diğer olefin
birimleri içeren polimerden üretilen fiberlerdir; amorf kauçuksu polimer
içermez.
Olefin: Bir karbon-karbon çift bağı bulunan ve genel
formülleri CnH2n olan bir doymamış hidrokarbonlar
grubudur.
Oligomer: 2, 3 ve 4 gibi az sayıda monomerin birleşmesiyle oluşan moleküllerdir;
dimerler, trimerler, tetramerler, gibi adlar verilir.
Oluşum
(Formasyon): Yer kabuğunun
belirli bir tabakasını, veya bir tabakanın belirli bir alanını tanımlamakta
kullanılan bir terimdir. Oluşum, çoğunlukla bir petrol rezervuarının bulunduğu
kayalık alan için kullanılır.
Oluşum Gazı: Bir yer
altı rezervuardan başlangıçta üretilen gazdır.
Oluşum Akışkanı: Yer
altı oluşumlarda bulunan gaz, yağ veya sudur.
OPEC: (The
Organization of the Petroleum Exporting Countries) Petrol İhraç Eden Ülkeler
Organizasyonu: Üye devletler arasında ekonomik ve düzenli üretim ve
ihracat, kararlı fiyat uygulaması ve ülkelerine gerekli kazancı sağlayacak
petrol politikalarını saptamak amacıyla 1960 yılında İran, Irak, Kuveyt, Suudi
Arabistan ve Venezüella’nın katılımıyla kuruldu, 1962’ye kadar sekiz ülkenin
(Katar, Endonezya, Libya, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Nijerya)
katılımıyla üye sayısı on bire yükseldi. Kuruluşundan itibaren ilk beş yıl
Cenova’da (İsviçre) olan merkez 1965’de Viyana’ya (Avusturya) nakledildi.
Kuruluşundan sonraki yirmi yıl içinde iki petrol (fiyat) krizi yaşandı;
1973’deki Arap petrol ambargosu ve 1979 yılındaki iran Devrimi. Yükselen petrol
fiyatları 1980’li yılların başında düşüşe geçti. Ancak Ortadoğu’daki
karışıklıklar 1986’da üçüncü, 1990 başında dördüncü petrol krizini yarattı.
Petrol fiyatlarında yaşanan krizler OECD üyesi olmayan ülkelerin üretimlerinin
artırmasıyla dengelenerek 1998’e kadar kararlı bir fiyat politikası yaşandı.
Optimizasyon: Bir üniteden veya üniteler kompleksinden elde
edilecek ekonomik kazancın en fazla olmasını sağlayacak çalışma.
Organik Atık: Hayvansal veya bitkisel atık maddelerdir.
Organik karbon: Fotosentezle oluşan şekerler ve
karbonhidratlarla büyüyen bitkileri yiyen hayvanlar ve diğer organizmaların
içerdiği karbonlu bileşiklerdeki karbondur.
Orijinal
Kaynaklar (Original Resources): Doğal birikimler (akümülasyon) yoluyla yer kabuğunda orijinal olarak
bulunduğu ‘tahmin edilen’ hampetrol miktarıdır. Orijinal kaynaklar iki grupta
toplanır; keşfedilmiş (developed) ve keşfedilmemiş (undeveloped) kaynaklar;
bunların herbiri de üretilebilir (recoverable) ve üretilemez (unrecoverable)
kaynaklar olarak alt sınıflara ayrılır.
Ozon: Üç atom oksijen içeren bir moleküldür;
stratosferde doğal olarak oluşur ve yeryüzünü zararlı ultraviole radyasyondan koruyucu
bir kalkan meydana getirir. Troposferde, ozon bir kimyasal oksitleyici, bir
sera gazı ve fotokimyasal sisin temel elemanıdır.
Ön-Kambriyen (Precambrian): Kambriyen Çağ öncesi oluşmuş; yaklaşık
olarak 600 milyon yıl önce.
Örtü (Seal): 1. Altında veya yanında hidrokarbonların
toplandığı geçirimsiz kayaçlardır; shale, kireç taşı, kumtaşı, tuz
tabakaları veya kil taşı gibi hidrokarbonların geçişine olanak vermeyen kayaç
türüdür. Seal kayaçlar, tüm potansiyel petrol havzalarında ve aşırı basınç altındaki alanlarda (overburden)
çok yaygındırlar. 2. Sızıntıyı
engellemekte kullanılan kauçuk veya diğer malzemelerdir.
