(UNİPOL
PROSESİ, UNION CARBIDE CO.)
1. UYGULAMA
Etilenden
düşük basınçta, gaz fazı polimerizasyonuyla, lineer alçak-yoğunluklu polietilen
(LAYPE) ve yüksek-yoğunluklu polietilenin (YYPE) elde edildiği bir prosestir.
2. PROSESİN TANIMI
Akışkan-yataklı
bir reaktörde, uygun katı katalizörler kullanılarak, gaz fazında, geniş bir
aralığı kapsayan polietilenler üretilebilir. Ürün kurudur, kolaylıkla akar ve
ince tanecikler içermeyen granüller şeklindedir. Erime indeksi ve molekül
ağırlığı dağılımı, özel katalizörler seçimi ve çalışma koşulları ile kontrol edilir.
Polimerin yoğunluğu, üründeki ko-monomer miktarı ile ayarlanır. Katalizör
verimi çok yüksektir; bu özellik reaksiyondan sonra, bir katalizör ayırma
işlemini ortadan kaldırır.
Prosesin
özelliği, çevre kirlenmesini, yangın ve patlama tehlikelerini en düşük düzeyde
tutmasıdır; dolayısıyla çalışması ve bakımı oldukça kolaydır.
Gaz
etilen, ko-monomer ve katalizör reaktöre(1) konulur; reaktörde, büyüyen polimer
taneciklerinin oluşturduğu bir akışkan-yatak vardır; 20 kg/cm2
basınç ve 100 0C dolayında çalışır. Reaksiyon yatağına akan
reaksiyon gazı, tek-kademeli bir santrifüj kompresörüyle(2) sirküle ettirilir;
böylece, polimerizasyon reaksiyonu için gerekli ham madde sağlanırken, yataktan
reaksiyon ısısı da uzaklaştırılır. Sirkülasyon gazı bir ısı değiştiriciden(3)
geçirilerek soğutulur.
Granüler
ürün, aralıklarla, ürün deşarj tanklarına(4) akar. Burada reaksiyona girmemiş
gaz, üründen ayrılır. Çıkan gaz sıkıştırılır ve tekrar reaktöre göderilir.
Üründe kalan hidrokarbonlar azotla süpürülür. Granül ürün düşük-enerjili bir sistemde
pellet şekline getirilir.
3. ÜRÜNLER
Polimerin
yoğunluğu 0.915-0.970 g/cm<M^>3<D> aralığında kolay kontrol edilir.
Molekül ağırlığı dağılımı, katalizöre göre, dar veya orta genişliktedir. Erime
akışı 1 den 200 ün üstüne kadar değiştirilebilir.
HAM MADDE VE YARDIMCI MADDELER
1 ton
pellet polimer için
5. KURULU İŞLETMELER
Dünyada,
kapasiteleri 40 000 - 220 000 t/y olan 56 fabrika bulunmaktadır.
6. REFERANSLAR
Hydrocarbon Processing, March 1991, p.121-192 (Union Carbide
Chemicals and Plastics Company Inc.), November 1985, P.160 (BP Chemicals Ltd.
Licensing Division); March 1991, p.121-192 (Phillips Petroleum Company).
