(SOHIO
PROSESİ, THE BADGER COMPANY, INC.)
1. UYGULAMA
Propilen,
susuz amonyak ve havadan, amoksidasyon reaksiyonuyla akrilonitril üretilen bir
prosestir. İstenilirse çıkan HCN yan ürünü (saflık %99), satılmak üzere
geri-kazanılabilir.
2. PROSESİN TANIMI
Propilen,
kuru amonyak ve hava, 5 – 30 psig (0.34 – 2 atm) ve 400 – 510 0C
deki akışkan-yataklı katalitik bir reaktöre gönderilir. Reaktörden çıkan akım,
bir karşı-akımlı absorberde su ile yıkanır; suda tutulan organik maddeler
distilasyonla geri-kazanılır. Absorberden alınan ham akrilonitrilden hidrojen
siyanür, su, hafif ürünler ve yüksek kaynama noktalı safsızlıklar,
fraksiyonlamayla uzaklaştırılarak saf akrilonitril elde edilir.
Prosesin
özelliği, akışkan-yataklı reaktörden şarjın bir kez geçişiyle yüksek verimde
bir dönüşüm elde edilmesidir. Ayırma ve reaksiyona girmemiş ham maddelerin
geri-kazanılması gibi işlemler gerekmez.
3. KATALİZÖR
Proseste,
katalist-49 adıyla bilinen akışkan-yatak katalizörü önerilir. prosesin endüstriyel
uygulamaya başlandığından bu yana geliştirilen dördüncü jenerasyon
katalizördür. Bundan öncekilere göre üretilen akrilonitril/propilen (ton) oranı
daha yüksek, atık miktarı daha düşüktür.
4. ÜRÜNLER
Akrilonitril
yanında bir miktar asetonitril ve HCN elde edilir. İstenildiğinde, yan ürün
olarak amonyum sülfat ve asetonitril de üretilebilir.
5. KURULU İŞLETMELER
Dünyada bu
proses ile çalışan 45 fabrika bulunmaktadır ve toplam kapasiteleri 2 700 000
ton/yıl dır. Fabrikaların kapasiteleri 9 000 - 180 000 ton/yıl akrilonitril
arasında değişir.
6. REFERANSLAR
Hydrocarbon
Processing, March 1991, p. 121-192 (The Badger Company, Inc.), November 1963,
P.139, November 1962, P.187; July 1959, P.264; Chemical Engineering Progress,
October 1960, P.65.
