İyon-dipol
etkileşim, bir iyon ile sabit (permanent) veya uyarılmış (indüklenmiş) dipol
momentli bir molekül arasındaki etkileşimdir.
İyon-dipol
etkileşimi, nötral moleküllerin van der Waals etkileşimlerine benzer şekilde,
zayıf kovalent-olmayan bağları gösterir; iyonlar ve moleküllerin polar
gruplarının (veya indüklenmiş dipollerin) arasındaki etkileşimlerden
kaynaklanır. İyon-dipol bağının enerjisi tipik olarak 50-200 kJ/mol
aralığındadır.
İki temel iyon-dipol etkileşim vardır:
1. Orientasyon etkileşim (iyon-sabit dipol)
Oryantasyon etkileşimi (iyon-sabit dipol), iyon-dipol
etkileşim potansiyeli (U) dipoller, sıvılarda olduğu gibi, serbestçe
(neredeyse) döndüğünde mesafenin dördüncü kuvveti ve sıcaklıkla ters
orantılıdır (q: yük, p: polarizasyon):
q2 p2
U
~ ¾¾
T r4
2. İndüksiyon Etkileşim (iyon – indüklenmiş dipol)
Bir dış alan tarafından indüklenen (uyarılan) dipol
momenttir ve iyonun alanı, dış alan tarafından belirlenen kalıcı oriyantasyona
(yönelim) sahiptir; iyon yükü ve molekülün polarlaşabilirliği ile orantılı,
uzaklığın karesi ile ters orantılıdır.
Buna paralel olarak, etkileşim potansiyeli (kalıcı
dipol momentinde olduğu gibi) mesafenin dördüncü kuvvetiyle ters, molekülün
yükü (karesi) ve polarizasyonuyla doğru orantılıdır:
q2 p
U
~ ¾¾
r4
Diğer
moleküllerarası etkileşimlerde olduğu gibi, iyon yükü daha yüksek çok kutuplu
momentler ile etkileşime girebilir, ancak bu etkileşim genellikle daha zayıf ve
uzaklığın daha yüksek güçleri ile ters orantılıdır, yani çok daha kısa
aralıktadır.
GERİ (nanoteknoloji)
GERİ (sözlük)
